تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 936 |
تعداد مقالات | 7,692 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,575,636 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,945,007 |
فعالیتهای عامالمنفعة دربارِ سلطان حسین بایقرا در خراسان (875-911 ق) (با تکیه بر متون تاریخی) | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 4، دوره 28، شماره 39 - شماره پیاپی 129، آذر 1397، صفحه 65-86 اصل مقاله (881.46 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2018.18018.1515 | ||
نویسنده | ||
مصطفی لعل شاطری* | ||
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
عصر سلطان حسین بایقرا را میتوان از ادوار رونق فعالیت های عام المنفعه دانست. گرچه پیشینۀ این گونه اقدامات در دوره تیموریان (771-880.ق) به تیمور بازمی گردد، اما با رویکارآمدن بایقرا و متعاقباً رویکرد ویژۀ وزیر او، امیرعلیشیر نوایی، این اقدامات در حد قابل ملاحظه ای در خراسان گسترش یافت. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی و بهرهگیری از متونِ تاریخی در پی پاسخ به این پرسش میباشد که گستره و تأثیر فعالیت های عام المنفعة سلطان و نوایی تا چه حد و با چه رویکردی بوده است؟ در دورۀ بایقرا، این اقدامات بهصورت قابل ملاحظه ای توسط او و درباریانش به خصوص وزیر وی در راستای سیاست های دربار و انگیزة شخصی انجام پذیرفت. این امور، بیشترِ زمینه ها از جمله مذهبی، آموزشی و رفاهی را شامل میشد که در این بین سلطان و درباریان علاوه بر توجه به رفاه عمومی، در راستای کسب منزلت و جایگاه سیاسی ـ اجتماعی گاه با نیّت خالص، عدم رضایت از نابرابری عمومی، کسب رضایت درونی و در مواردی شهرتطلبی، به انجام این امور اهتمام داشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
تیموریان؛ سلطان حسین بایقرا؛ امیرعلیشیرنوایی؛ اقدامات عام المنفعه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Public Utility Activities of Court of Sultan Husayn Bayqara in Khorasan (1470-1505) (Relying on Historical Texts) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mostafa LalShateri | ||
PhD Candidate in History of Islamic Iran, Ferdowsi University of Mashhad | ||
چکیده [English] | ||
The era of Sultan Husayn Bayqara is recognized as the period of prosperity of public utility activities. While the onset of these activities dates back to the Timurid Empire (1370-1507), they were considerably expanded in Khorasan during the Bayqara administration and due to the approaches of his special minister, Amir Ali Shir Nava'i. This descriptive and analytical research was conducted to assess the scope and impact of public utility activities of Sultan and Nava’i using historical contents of that time. According to the results, these measures were considerably taken by Sultan and his court, especially his minister, based on the policies of the Shah and his court. These issues involved most areas, including religion, education and welfare. In this respect, Sultan and his court members dedicated efforts to taking these measures in line with earning a high-level and political-social status sometimes based on pure intensions, dissatisfaction with general inequality, acquiring internal satisfaction, and in some cases, fame-seeking. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Timurids, Sultan Husayn Bayqara, Amir Ali Shir Nava'i, Public Utility Activities | ||
مراجع | ||
ـ آژند، یعقوب (1381). «سیاست هنری تیمور». شناخت. شماره 34: صص 39-56. ـ ابنعربشاه، احمدبنمحمد (1356). عجایب المقدور فی النوائب التیمور. ترجمه محمد علی نجاتی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ـ اوکین، برنارد (1386). معماری تیموری در خراسان. ترجمه علی آخشینی. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی. ـ حافظابرو، عبدالله بن لطف الله (1380). زبدةالتواریخ. ج2، 3، 4. تصحیح سیدکمال حاج سیدجوادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ـ خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1372). مآثر الملوک به ضمیمه خاتمه خلاصةالاخبار. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: رسا. ـ خوافی، احمدبن محمد (1386). مجمل فصیحی. ج3. تصحیح محسن ناجی نصرآبادی. تهران: اساطیر. 1386. ـ خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1380). تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر. ج3، 4. زیر نظر محمد دبیرسیاقی. تهران: خیام، 1380. ـ خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1378). مکارم الاخلاق. تصحیح محمداکبر عشیق. تهران: میراث مکتوب. ـ ــــــــــــــ (1355). دستور الوزرا. تصحیح سعید نفیسی. تهران: اقبال. ـ رحمانی، مهدی (1383). تاریخ علمای بلخ. ج1. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی. ـ روملو، حسنبیک (1357). احسن التواریخ. به کوشش عبدالحسین نوایی. تهران: بابک. ـ زمچی اسفزاری، معین الدین (1338). روضات الجنات فی اوصاف مدینةالهرات، بهکوشش سید محمدکاظم امام. تهران: دانشگاه تهران. ـ سمائی دستجردی، معصومه (1395). «بررسی جایگاه اجتماعی هنرمندان و صنعتگران در دوره تیموریان». تاریخ اسلام و ایران، شماره 29: صص 81-106. ـ سمرقندی، دولتشاه (1366). تذکرةالشعرا. به کوشش محمد رمضانی. تهران: خاور. ـ سمرقندی، عبدالرزاق (1383). مطلع سعدین و مجمع بحرین. ج1، 2. بهکوشش عبدالحسین نوایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ـ شامی، نظامالدین (1363). ظفرنامه. بامقدمه پناهی سمنانی، تهران: بامداد. ـ شایسته فر، مهناز (1388). «نقش زنان بانی در گسترش معماری عصر تیموری و صفوی»، نامه پژوهش فرهنگی. شماره 38: صص 69-100. ـ فرهانی منفرد، مهدی (1381). پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان و ظهور صفویان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ـ عنبری، مرضیه (1391). «بررسی مسئله وقف در دوره تیموری»، تاریخ پژوهی، شماره 51: صص 1-20. ـ کلاویخو، روییگونسالس (1337). سفرنامه کلاویخو. ترجمه مسعود رجبنیا. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. ـ گلمبک، لیزا (1386). «مسجد جامع هرات». ترجمه اردشیر اشراقی. گلستان هنر. شماره 8: ص99-107. ـ ـــــــــــ (1374). معماری تیموری در ایران و توران. ترجمه کرامتالله افسر. تهران: میراثفرهنگی. ـ گیلانی، سید احمد کیاء (1409ق). سراج الانساب. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. ـ لعل شاطری، مصطفی (1393). «جایگاه موسیقی نزد اقطاب نقشبندیه»، پژوهشنامه تاریخ و تمدن اسلامی، شماره 1: صص 95-123. ـ ـــــــــــ (1395). «هنر خراسان در دوره سلطان حسین بایقرا (911-875ق)»، مطالعات فرهنگی و اجتماعی خراسان. شماره 39: صص 91-102. ـ مظاهری، مهرانگیز (1376). «معماری در عهد تیموری». جلوه هنر. شماره 8: صص 46-51. ـ میرخواند، محمدبن خاوندشاه بن محمود، (1380). تاریخ روضةالصفا. ج10، 11. تصحیح جمشید کیانفر. تهران: اساطیر. ـ نطنزی، معین الدین (1383). منتخبالتواریخ. تصحیح ژان اوبن. تهران: اساطیر. ـ نوایی، علیشیر (1363). تذکره مجالس النفایس. به کوشش علی اصغر حکمت. تهران: منوچهری. ـ واصفی، زینال دین محمود (1961م). بدایعالوقایع. ج1. با مقدمه الکساندر بالدیرف. مسکو: بینا. ـ واله اصفهانی، محمدیوسف (1379). خلد برین (تاریخ تیموریان و ترکمانان). به کوشش میرهاشم محدث. تهران: میراث مکتوب. ـ یزدی، شرف الدین علی (1387). ظفرنامه. ج1، 2. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای ملی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 854 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 885 |