1دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، ایران.
2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، ایران. (
چکیده
موضوع دادگری پروردگار در زمینه قانون گزاری، همواره کانون نگرش دین اندیشان بوده است . در این پژوهه عدالت در آیات الاحکام قرآن پیرامون خانواده به ویژه پدیده زناشویی ، در دامنه «معاشرت به معروف» درآیۀ 19 سورۀ نساء مورد واکاوی قرار گرفته است. ابتدا بایستگی امر"معاشرت به معروف " از طریق، سیاق آیه ، احاطه معروف برگستره وسیعی از پیوند زناشویی ، روایات هم آوا، کلام مشهور پیامبر " انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق" ، فعل امر "عاشروا"، تعیین واکنش کیفری برای سوء معاشرت در قانون مدنی و جدایی ناپذیری اخلاق از لوازم زوجیت به اثبات رسیده و سپس دادگری این فرمان با نگرش در نمونه هایی که مفسران وفقیهان برای معروف، آورده اند،در دامنه رهیافت هایی نشان داده شده است ، همچون: دوسویگی این فرمان ، گزینش مرد به‌عنوان مخاطب آیه، اطلاق فعل «عاشروهن»، هماهنگی معروف با عرف، گستره معروف درزمینه های گوناگون زندگی، درنگرگرفتن ویژگی های فردی زن، رهیافت ویژه به خوی زن، رویکرد به همه حقوق زن، سازگاری با توانمندی‌های مرد و هم با حکمت خداوند درزناشویی، دستور به معاشرت به معروف با زن حتی در صورت کراهت مرد و داشتن پیامدهای برون رفت از قلمرو معروف.
The Foundation for Justice in the behaving reasonably in the marital relationship
نویسندگان [English]
mohammad javad najafi1؛ sedighe golpoor2
1Associate Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences ,University of Qom, Iran
2PhD Candidate of Quran and Hadith Sciences, University of Qom, Iran.
چکیده [English]
The subject of justice of God always focused by religious thinkers. We can seek examples of legislative justice in “behaving reasonably in the marital relationship” mentioned in Surah An-Nisa 4: 19, related to the family phenomenon, especially the marital phenomenon. The necessity of it can be proved through proportion of words and meaning in verse, reasonableness on marital bond, symphonious narrations, famous word of the Prophet (إنّی بَعثت لاتمم مَکارم الاَخلاق) I am only appointed to complete moral virtues, imperative verb(عاشِروا) consort, determination of criminal reaction to misconduct in civil law and inseparability of ethics from spouses’ rights. Justice shows “behaving reasonably in the marital relationship” in the approaches such as reciprocity of this order, choosing the man as the addressee of the verse, apply the verb (عاشِروهُن) consort with them, coordination of reasonableness with the norm, expansion of reasonableness in different fields of life, lack of consideration of the individual features of the woman, special approaches towards the woman’s attributes, approaches towards all of the woman’s rights, compatibility with the man’s abilities, coordination with God’s wisdom in marital relationship, order to behave reasonably in the marital relationship even in case of man’s inadvertence which results in exiting from reasonableness.
کلیدواژه‌ها [English]
Woman, ritual justice, socializing, famous, good coexistence
مراجع
قرآن حکیم. ترجمه و شرح آیات منتخب ، مکارم شیرازی ، ناصر(1388ش) تهران: مرکز طبع و نشر جمهوری اسلامی ایران.
مکارم شیرازی، ناصر ( 1371ش). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
موسوی خویی، سیدابوالقاسم ( 1415ق). موسوعة الامام الخویی. قم: مؤسسه احیاء آثار امام خویی.
میبدی، احمد‌بن‌محمد (1371ش). کشف الاسرار و عدة الابرار. تهران: امیرکبیر.
نجفی ،محمدحسن (1367ش). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. تهران :دارالکتب الاسلامیه.
واحدی، علی بن احمد(1411ق).اسباب نزول القرآن.بیروت:دارالکتب العلمیه.
مقالات:
احمدیه، مریم (1390ش). «معاشرت به معروف». فصلنامۀ شورای فرهنگی اجتماعی زنان. س۱۳، ش52، تابستان1390ش. صص 223-185
اکبری راد، طیبه ( 1388)« معناشناسی معروف در قرآن و رابطه آن با حقوق زن در خانواده » .دو فصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق).س14،ش51،پاییز و زمستان 1388ش.صص85-79
حافظی، معصومه (1388)« بررسی اصل معاشرت به معروف میان همسران از منظر قرآن کریم ».فصلنامه بانوان شیعه ، س 6، ش 20، تابستان 1388ش.صص118-97
حافظی ، معصومه و قاضی زاده ، کاظم (1397ش) « نقد و بررسی دیدگاه های مربوط به تعدد زوجات در پرتو اصل معاشرت به معروف ». فصلنامه علمی پژوهشی زن و جامعه ، س9، ش 3، پاییز 1397.صص 173-143
عظیم زاده اردبیلی، فائزه (1387ش).« مبانی حسن معاشرت به معروف در نظام حقوقی خانواده از منظر قرآن کریم». فصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق).س13،ش48،بهارو تابستان 1387ش. صص 27-5
نجفی ، زین العابدین (1391)،« خروج زن از منزل و اذن شوهر از منظر فقه امامیه ».مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی . س 45، ش 2،پاییز و زمستان 1391ش.صص 123-103
نوبهار ، رحیمی ؛ حسینی، سیده ام‌البنین ( 1394ش).« قاعده لزوم معاشرت به معروف در روابط زن و شوهر». فصلنامۀ خانواده‌پژوهی. س۱۱، ش41، بهار1394ش.صص72-53
نوبهار ، رحیمی ؛ حسینی ، سیده ام البنین (1397)« حدود روابط جنسی زن و شوهر درچارچوب قاعده معاشرت به معروف» فصلنامه خانواده پژوهی ، سال چهاردهم ش 53 بهار 1397 ش.صص 94-75
