پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 952 |
| تعداد مقالات | 7,826 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,031,735 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,228,750 |
واکاوی ارتباط ساخت قدرت با مفاسد مالی و پیامدهای آن (از عصر ناصری تا انقلاب مشروطیت) | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 8، دوره 30، شماره 48 - شماره پیاپی 138، دی 1399، صفحه 209-231 اصل مقاله (385.42 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2020.23192.1845 | ||
| نویسنده | ||
| منصور طرفداری* | ||
| استادیار، گروه ایران شناسی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه میبد، یزد، ایران | ||
| چکیده | ||
| گستردگی مفاسد مالی یکی از معضلات دورۀ قاجار بوده است که در قالب‌های مختلفی چون رشوه، هدیه، اختلاس و نظایر آن انعکاس یافته است. مقولۀ فساد مالی، به‌خصوص مظاهر آن مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته، اما پرداختن به چرایی این پدیده همچنان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. در راستای این ضرورت و با توجه به اینکه بین ساخت قدرت به عنوان عامل تعیین کنندۀ مسائل اجتماعی و اقتصادی با گسترۀ مفاسد مالی پیوند مؤثری وجود دارد، بررسی ابعاد این پیوند و اثرات آن در دورۀ مورد بحث، مسئله اصلی این نوشتار به حساب می‌آید. بر این اساس، کوشش شده تا با مطالعۀ منابع و تحقیقات مرتبط و به کمک رویکرد توصیفی- تحلیلی زوایای مختلف موضوع روشن شود. یافتههای تحقیق بیانگر ارتباط مؤثر بین گستردگی مفاسد مالی با ساخت استبدادی حکومت است که در آن اعمال و توزیع قدرت منوط به اراده و خواست مقام سلطنت است و سایر اجزای حاکمیت نظیر درباریان، دیوان‌سالاری، نظام قضایی و غیره در همین چارچوب معنا پیدا می‌کنند. این ساختار علاوه بر تسرّی مفاسد مالی به سلسله‌‌مراتب فرودست و تبدیل آن به عنوان رویه‌ای نسبتاً رایج و نقش مهم آن در مواردی چون عدم شفافیت مالی، توزیع ناعادلانۀ ثروت و غیره، به عنوان مانع جدی در مقابل اصلاحگران عرصۀ مفاسد مالی در این عهد مطرح است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران؛ حکومت قاجار؛ ساخت قدرت؛ فساد مالی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the Relationship Between Power Building and Financial Corruption and Its Consequences (From the Nasserite Era to the Constitutional Revolution) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mansour Tarafdari | ||
| Department of Iranology, Faculty of Humanities, University of Meybod-Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The extent of financial corruption is one of the Qajar period's problems, which is reflected in various forms such as bribery, gift, embezzlement, and the like. Although the issue of corruption and especially its manifestations have been considered by researchers, addressing the cause of this phenomenon remains an inevitable necessity. In line with this necessity, and since there is a useful link between power building as a determining factor in social and economic issues and the extent of financial corruption, the study of this link's dimensions and its effects in the period under discussion is the main issue of this article. Accordingly, an attempt has been made to clarify the case through the study of related sources and research and descriptive-analytical methods. The research findings indicate an effective relationship between the extent of corruption and the authoritarian structure of government. The exercise and distribution of power depend on the will of the monarchy, and other government components such as courtiers, bureaucracy, judiciary, etc., find meaning in this context. This structure, from the spread of financial corruption to the lower hierarchy and its transformation into relatively common practice and its essential role in cases such as financial transparency, unfair distribution of wealth, etc., is also a severe obstacle to reformers in the field of financial corruption in this era. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Iran, Qajar government, Power structure, Financial corruption | ||
| مراجع | ||
|
منابع و مآخذ - آجودانی، ماشاءالله (1396)، مشروطه ایرانی، تهران: نشر اختران. - آدمیت، فریدون (1362)، امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی. - ............................. (1392)، اندیشه ترقی و حکومت قانون عصر سپهسالار، تهران: خوارزمی. - احتشامالسلطنه، محمود (1367)، خاطرات احتشامالسلطنه، به کوشش سید مهدی موسوی، تهران: انتشارات زوار. - اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان (1348)، خلسه مشهور به خواب‌نامه، به کوشش محمود کتیرایی، تهران: کتابخانه طهوری. - ....................................................... (1374)، چهل سال تاریخ ایران (مآثر و الآثار)، به کوشش ایرج افشار، ج1، تهران: اساطیر. - امین، سید حسن (زمستان ۱۳۸۲)، «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره پنجم، شماره ۹، صص29-73. - امینی، تورج (1380)، اسنادی از زرتشتیان معاصر یزد، تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران. - اوبن، ژان (1362)، ایران امروز، ترجمه و حواشی علی‌اصغر سعیدی، تهران: انتشارات زوار. - اولیویه، گیوم آنتوان (1371)، سفرنامه، ترجمۀ محمدطاهرمیرزا، تصحیح و حواشی غلامرضا ورهرام، تهران: انتشارات اطلاعات. - باقری، علی (1371)، جامعه و حکومت در ایران، تهران: مرکز نشر بین‌الملل. - برآر، ویکتور (1355)، انقلابات ایران، ترجمۀ سید ضیاءالدین دهشیری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - بروگش، هینریش (1367)، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ج1، تهران: انتشارات اطلاعات. - بنجامین، سمیوئل (1363)، ایران و ایرانیان، ترجمۀ حسین کردبچه، تهران: جاویدان. - پولاک، یاکوب ادوارد (1363)، سفرنامه پولاک (ایران و ایرانیان)، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی. - تبریزی، میرزا یوسف‌خان (1386)، یک کلمه، به کوشش علیرضا دولتشاهی، تهران: انتشارات بال. - جعفر پورصادق، الهام و اعظم عدالت‌جو (زمستان 1392)، «فساد مالی و راهکارهای پیشگیری از آن»، فصلنامه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، دورۀ ششم، شماره 22، صص 57-79. - جونز، سرهاردفورد (1386)، روزنامه سفر خاطرات هیئت اعزامی انگلستان به ایران، ترجمۀ مانی صالحی علامه، تهران: نشر ثالث. - خانشقاقی، حسینقلی (1353)، زندگینامه میرزا مهدی‌خان ممتحن‌الدوله شقاقی، تهران: امیرکبیر. - دادگر، حسن (خرداد 1382)، «فساد مالی در تاریخ معاصر ایران»،ماهنامه زمانه، شمارۀ 9، صص 13-19. - دالمانی، هانری رنه (1380)، از خراسان تا بختیاری، ج1، ترجمۀ غلامرضا سمیعی، تهران: طاووس. - دروویل، گاسپارد (1370)، سفر در ایران، ترجمۀ منوچهر اعتماد مقدم، تهران: شباویز. - دوکوتز بوئه، موریس (1348)، مسافرت به ایران، ترجمۀ محمود هدایت، تهران: امیرکبیر. - دوگوبینو، ژوزف آرتور (1367)، سه سال در آسیا، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: کتاب‌سرا. - رحمانی، محمود، سعید محمدخانی و مرتضی دهقان‌نژاد (بهار 1392)، «درآمدی بر رشوه، پیشکش و انواع آن در عهد قاجار (با تکیه بر عهد ناصری)»، فصلنامه علمی-پژوهشی تاریخ اسلام و ایران، شمارۀ 17، صص127-153. - زرگری‌نژاد، غلامحسین (1377)، رسائل مشروطیت، تهران: انتشارات کویر. - ........................................... (1380)، رسائل سیاسی قاجار، تهران: کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران. - ........................................... (1386)، سیاست‌نامه‌های قاجاری، ج2، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی. - سالور، قهرمان‌میرزا (1374)، روزنامه خاطرات عین‌السلطنه (روزگار پادشاهی ناصرالدین‌شاه)، به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار، ج1، تهران: اساطیر. - سپهر، محمدتقی (1377)، ناسخ التواریخ (سلطنت ناصرالدین شاه)، به اهتمام جمشید کیان‌فر، ج3، تهران: اساطیر. - ............................ (۱۳۳۷)، ناسخ التواریخ، ج۲، 3، تهران: امیرکبیر. - صفایی، ابراهیم [بی‌تا]، نامه‌های تاریخی، تهران: چاپخانه رشدیه. - سرنا، کارلا (1362)، آدم‌ها و آیین‌ها در ایران، ترجمۀ علی‌اصغر سعیدی، تهران: انتشارات زوار. - طباطبایی، سید جواد (1395)، تأملی درباره ایران؛ نظریه حکومت قانون در ایران، ج2، تهران: انتشارات مینوی خرد. - طرفداری، منصور (1392)، درآمدی بر ساخت قدرت و حکومت در ایران از آغاز تا مشروطیت، یزد: انتشارات دانشگاه یزد. - ظل‌السلطان، مسعودمیرزا (1368)، خاطرات، به اهتمام حسین خدیوجم، ج2، تهران: اساطیر. - عبدلی آشتیانی، اسدالله (پائیز و زمستان 1395)، «اسامی و مواجب مستوفیان عصر ناصری»، پیام بهارستان، سال نهم، شمارۀ 28، صص91-151. - عضدالدوله، احمدمیرزا (1355)، تاریخ عضدی، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران: انتشارات بابک. - فوروکاوا، نوبویوشی (1384)، سفرنامه، ترجمۀ هاشم رجبزاده، تهران: انجمن مفاخر فرهنگی. - فووریه، ژوانس (1385)، سه سال در دربار ایران، ترجمۀ عباس اقبال آشتیانی، تهران: نشر علم. - کرزن، جرج ناتانیل (1349)، ایران و قضیه ایران، ترجمۀ غلامعلی وحید مازندرانی، ج1، تهران: انتشارات علمی وفرهنگی. - کرمانی، ناظم‌الاسلام (1371)، تاریخ بیداری ایرانیان، ج1، تهران: امیرکبیر. - مارکام، کلمنت (1367)، تاریخ ایران در دوره قاجار، ترجمۀ میرزا رحیم فرزانه، به کوشش ایرج افشار، تهران: نشر فرهنگ ایران. - ملکم، سرجان (1362)، تاریخ ایران، ترجمۀ میرزا اسماعیل حیرت، تهران: انتشارات یساولی. - ملکزاده، مهدی (1363)، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، مجلد 6 و 7، تهران: انتشارات علمی. - مهدوی، شیرین (پاییز 1376)، «حاج محمدحسن امین‌الضرب از پیشگامان تجدد ایران»، مجله ایران‌نامه، شمارۀ 60، صص 591-612. - نواب رضوی، میرزا محمد (1388)، خاطرات وکیل التولیه، به کوشش علی‌اکبر تشکری بافقی، ج1، تهران: سخن. - نوایی، عبدالحسین (1361)، شرح حال عباس‌میرزا ملک‌آرا، با مقدمه عباس اقبال، تهران: بابک. - هاردینگ، آرتور (1362)، خاطرات، ترجمۀ جواد شیخ‌الاسلامی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - هدایت، مهدیقلی (1344)، خاطرات و خطرات، تهران: انتشارات زوار.
List of sources with English handwriting Persian Sources - Amīn, Sayyed Ḥasan (1382 Š.), “Niżām-e Qażāīī-e īrān az Āḡāz-e Qāĵār tā Engilāb-e Mašrūṭīat”, Faṣlnāma-ye Pežūhiš-e Ḥoqūq-e ‘Omūmī, 5, No. 9, pp. 29-73. [In Persian] - Amīnī, Tūraĵ (1380 Š.), Asnādī az Zartoštīān-e Mo’āṣir-e Yazd, Tehran: Entišārāt-e Sāzmān-e Asnād-e Millī-e Īrān. [In Persian] - Ādamīyat, Feraydūn (1362 Š.), Amīr Kabīr va Īrān, Tehran: Ḵārazmī. [In Persian] - Ādamīyat, Feraydūn (1392 Š.), Andīsa-ye Taraqī va Ḥokūmat-e ‘Aṣr-e Sipahsālār, Ḵārazmī. [In Persian] - Āĵūdānī, Māšaallāh (1396 Š.), Mašrṭā-ye Īrānī, Tehran: Našr-e Aktarān.[In Persian] - ‘Abdolī Āštīānī, Asadallāh (1395 Š.), “Asāmī va Mavāĵib-e Mostawfīān-e ‘Aṣr-e Nāṣirī”, Pay-e Bahāristān, 9, No. 28, pp. 91-151. [In Persian] - ‘Ażd al-Dawla, Aḥmad Mīrzā (1355 Š.), Tārīḵ-e ‘Ażodī, edited by ‘abd al-Ḥosayn Navāīī, Tehran: Bābak. [In Persian] - Bāqirī, ‘Alī (1371 Š.), Ĵāmi’a va Ḥokūmat dar Īrān, Tehran: Markaz-e Našr-e Bay al-Milal. [In Persian] - Dādgar, Ḥasan (1382 Š.), “Fisād-e Mālī dat Tārīḵ-e Mo’āṣir-e Īrān”, Māhnāma-ye Zamāna, No. 9, pp. 13-19. [In Persian] - Eḥtišām al-Salṭana, Maḥmūd (1367 Š.), ḵātīrāt-e Eḥtišām al-Salṭana, edited by Sayyed Mahdī Mūsavī, Tehran: Zavvār. [In Persian] - E‘timād al-Salṭana, Moḥammad Ḥasan ḵān (1374 Š.), Čihil Sāl Tārīḵ-e Īrān (al-Maāṯir va la-Āṯār), edited by Īrāĵ Afšār, Vol, 1, Tehran: Asāṭīr. [In Persian] - E‘timād al-Salṭana, Moḥammad Ḥasan ḵān (1348 Š.), ḵalsa Mašhūr bi Ḵābnāma, edited by Maḥmūd Katīrāīī, Tehran: Kitābḵāna-ye Ṭahūrī. [In Persian] - Ĵa’far Pūrṣādiq, Elhām & A’żam ‘Edālātĵū (1392 Š.), “Fisād-e Mālī va Rāhkārhā-ye Pīšgīrī az Ān”, Faṣlnāma-ye Taḥqīqāt-e Ḥoqūqī Taṭbīqī-e Īrān va Bay al-Milal, 6, No. 22, pp. 57-79. [In Persian] - Kermānī, Nāżim al-Eslām (1371 Š.), Tarīḵ-e Bīdārī Īrānīān, Vol. 1, Tehran: Amīr Kabīr. [In Persian] - ḵānšaqāqī, Ḥosaynqolī (1353 Š.), Zindagīnama-ye Mīrzā Mahdī ḵān Momtaĵin al-Dawla Šaqāqī, Tehran: Amīr Kabīr. [In Persian] - Mahdavī, Šīrīn (1376 Š.), “Ḥāĵ Moḥammad Ḥasan Amīn al-Żarb az Pīšgāmān-e Taĵadod-e Īrān”, Maĵala-ye Īrān Nāma, No. 60, pp. 591-612. [In Persian] - Malikzādeh, Mahdī (1363 š.), Tārīḵ-e Enqilāb-e Mašrūṭīat-e Īrān, Vols. 6, 7, Tehran: Entišārāt-e ‘Elmī. [In Persian] - Navāb Rażavī, Mīrzā Moḥammad (1388 Š.), ḵāṭirāt-e Vakīl al-Tawba, edited by ‘Alī Akbar Tašakorī Bāfqī, Vol. 1, Tehran: Soḵan. [In Persian] - Navāīī, ‘Abd al-Ḥosayn (1361 Š.), Šarḥ-e Ḥāl-e ‘Abbās Mīrzā Molk Ārā, edited by ‘Abbās Eqbāl, Tehran: Bābak. [In Persian] - Raḥmānī, Maḥmūd; Sa’īd Moḥammadḵānī; Mortażā Dihqān Nežād (1392 Š.), “Darāmadī bar Rišva, Pīškaš va Anvā’-e Ān dar ‘Ahd-e Qāĵār (ba Takya bar ‘Ahd-e Nāṣirī)”, Faṣlnāma-ye Tārīḵ-e Eslām va Īrān, No. 17, pp. 127-153. [In Persian] - Ṣafāīī, Ebrāhīm (n. d.), Nāmahā-ye Tārīḵī, Tehran: Čāpḵāna-ye Rošdīya. [In Persian] - Sālūr, Qahramān Mīrzā (1374 Š.), Rūznama-ye ḵāṭirāt-e ‘Eyn al-Salṭana (Rūzigār-e Pādišāhī-e Nāṣir al-Dīn Šāh), edited by Mas’ūd Sālūr & Īraĵ Afšār, Vol. 1, Tehran: Asāṭīr. [In Persian] - Sepehr, Moḥammad Taqī (1377 Š.), Nāsiḵal-Tavārīḵ (Salṭanat-e Nāṣir al-Dīn Šāh), edited by Ĵamšīd Kīānfar, Vol. 3, Tehran: Asāṭīr. [In Persian] - Sepehr, Moḥammad Taqī (1337 š.), Nāsiḵal-Tavārīḵ, Vols. 2, 3, Tehran: Amīr Kabīr. [In Persian] - Ṭabāṭabāīī, Sayyed Ĵavād (1395 Š.), Ta’amolī darbāra-ye Īrān; Nażarīya-e Ḥokūmat-e Qānūn dar Īrān, Vol. 2, Tehran: Entišārāt-e Mīnovī ḵirad. [In Persian] - Tabrīzī, Mīrzā Yūsef ḵān (1386 Š.), Yek Kalama, edited by ‘Alī Reżā Dawlatšāhī, Tehran: Bāl. [In Persian] - Ṭarafdārī, Manṣūr (1392 Š.), Darāmadī bar Sāḵt-e Qodrat va Ḥokūmat dar Īrān az Āḡāz tā Mašrūṭīat, Yazd: Entišārāt-e Dānišgāh-e Yazd. [In Persian] - Hidāyat, Mahdī Qolī (1344 Š.), ḵāṭirāt va ḵaṭarāt, Tehran: Entišārāt-e Zavvār. [In Persian] - Zargarī Nežād, Ḡolām Ḥosayn (1377 Š.), Rasāil Mašrūṭīat, Tehran: Kavīr. [In Persian] - Zargarī Nežād, Ḡolām Ḥosayn (1380 Š.), Rasāil-e Sīāsī Qāĵār, Tehran: Kitābḵāna-ye Millī Ĵomhūrī-e Eslāmī-e Īrān. [In Persian] - Zargarī Nežād, Ḡolām Ḥosayn (1386 Š.), Sīāsatnāmahā-ye Qāĵārī, Vol. 2, Tehran: Moassisa-ye Taḥqīqāt va Tawsi’a-ye ‘Olūm-e Ensānī. [In Persian] - Żil al-Solṭān, Mas’ūd Mīrzā (1368 Š.), ḵāṭirāt, edited by Ḥosayn ḵadīv Ĵam, Vol. 2, Tehran: Asāṭīr. [In Persian]
English, French, German, Japanese Sources - Benjamin, Samuel Greene Wheeler (n. d.), Persia and Persian 1887. - Bérard, Victor (2018), Révolutions de la Perse; Les Provinces, Les Peuples Et Le Gouvernement Du Roi Des Rois, Wentworth Press. - Brugsch, Heinrich Karl (2012), Reise der K. Preussischen Gesandtschaft nach Persien: 1860 und 1861, Ulan Press. - Curzon, George Nathaniel (1892), Persia and Persian Question, London: Longman, Green and Co. - D'Allemagne, Henry-René (1911), Du Khorassan au pays des Backhtiaris, trois mois de voyage en Perse. Paris: Hachette. - Drouville, Gaspard (2016), Voyage En Perse, Fait en 1812 et 1813, Wentworth Press. - Eugene, Aubin (2013), La Perse D’Aujourd;hui-Iran, Mesopotamie, Hard Press Publishing. - Feuvrier, Jean Baptiste (2018), Trois Ans á La Cour de Perse, Wenworth Press. - Furukawa, Nobuyoshi (1891), Perushya kikō (Persian journal), Tokyo. - Gobineau, Joseph Arthur de (2014), Trois ans en Asie, 1855 á 1858: 1859. - Hardinge, Arthur Henry (1928), A Diplomatist in the East, London. - Jones, Harford (2018) An Account of the Transactions of His Majesty's Mission to the Court of Persia: In the Years 1807, Hard Press. - Kotzebue, Moritz von (2018), Narrative of a Journey into Persia, in the Suite of the Imperial Russian Embassy in the Year 1817, Hard Press. - Malcolm, John (2015), The History of Persia: From the Most Early Period to the Present Time: Containing an Account of the Religion, Government, Usages, and Character of the Inhabitants of that Kingdom, Arkose Press. - Markham, Clements Robert (2012), A General Sketch of the History of Persia, General Books LLC. - Olivier, Guillaume Antoine (2017), Reise Durch das Türkische Reich, Äegypten und Persien, Während der Ersten Sechs Jahre der Französischen Republik oder von 1792 bis 1798: Welcher die ... Asiatische Türkei, Cypern, Forgotten Books. - Polak, Jakob Eduard (2004), Persien, Das Land und seine Bewohner: Ethnographische Schilderungen, Adamant Media Corporation. - Serena, Carla (2012), Hommes et Choses en Perse, Nabu Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,022 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377 |
||