تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 935 |
تعداد مقالات | 7,687 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,536,558 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,909,442 |
تنوع نگرش در طراحی پرندگان (قرن4 تا 7 ه.ق) در سفالینه های تبرستان، جرجان و دیلمان | ||
مبانی نظری هنرهای تجسمی | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10، بهمن 1399، صفحه 43-55 اصل مقاله (672.83 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jtpva.2021.31789.1201 | ||
نویسندگان | ||
مریم شیخ زاده1؛ محمد اعظم زاده* 2 | ||
1پژوهش هنر دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران. بابلسر. ایران | ||
2گروه صنایع دستی و پژوهش هنر دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران. بابلسر .ایران | ||
چکیده | ||
مطالعه در طراحی پرندگان ترسیم شده و واکاوی در ترکیببندی نقوش سفالینههای سه استان شمالی ایران و توجه به علایق و باورهای مشترک و همجواری استانها، سبب تنوع نگرشها و وجوه اشتراک و افتراق همراه با بُعد زیباییشناسی شده است؛ تا جنبههای پنهان عناصر دیداری را آشکار کند. از این رو، مطالعه 9 نمونه سفالینه با هدف تبیین و ارزیابی انواع شیوههای طراحی و واکاوی در تنوع ترکیببندی نقوش پرندگان، این سوال را مطرح نموده که، نحوه نگرش در طراحی و ترکیببندی نقوش پرندگان (قرن4 تا 7 ه.ق.)در سفالینههای تبرستان، جرجان و دیلمان چگونه است؟ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات، اسنادی و میدانی میباشد. روش تجزیه و تحلیل با دیدگاهی زیباییشناختی در روش طراحی و تمرکز در عناصر بصری است. نتایج تحقیق نشان داده است که، نقوش پرندگان با سه نگرش واقعگرایانه، فراواقعگرایانه و انتزاعگرا طراحی شدهاند. طراحی واقعگرایانه به دلیل اقتباس مستقیم از طبیعت، عاری از خلاقیت و ارزش بصری بوده و طراحی فراواقعگرایانه علاوه بر ایده خلاق، مبتنی بر اغراق در اجزا و تخیل است و در نگرش انتزاعگرا، توجه به شیوه بنیادی و مبتنی بر جوهره درونی میباشد. ترکیببندی سفالینههای تبرستان همواره از نوع متقارن، نامتقارن، منتشر و دایرهای است؛ اما سفالینههای جرجان و دیلمان به ترتیب از نوع منتشر و متقارن میباشند. | ||
کلیدواژهها | ||
سفالینه؛ نقش؛ پرنده؛ طراحی؛ ترکیب بندی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Variety of Attitudes in the Motif of Bird (4th to 7th Century A.H.) in Tabarestan, Jorjan, and Deilaman Pottery | ||
نویسندگان [English] | ||
maryam sheikhzade1؛ mohammad azamzadeh2 | ||
1art Research, College of Art and Architecture, Mazandaran University.babolsar.iran | ||
2Department of Handicrafts and Art Research, University of Mazandaran .babolsar.iran | ||
چکیده [English] | ||
The applied arts and decorative motifs painted on them have been the most important tools for transmitting culture as well as artistic and conceptual traditions among ancient nations, which in addition to messaging, have a variety of shapes and forms and a variety of combinations. In the meantime, one of the most important motifs that have always been considered and its usage has continued with the change of rituals and artistic developments, is the very important motif of birds in terms of design and content, used in various arts, especially pottery. This study aims to explain and evaluate the types of bird drawing and analysis methods in the composition of discovered potteries in three regions of Tabarestan, Deilaman, and Jorjan. The present study seeks an answer to the following question: What is the attitude in designing and combining bird motifs in Tabarestan, Jorjan, and Deilaman potteries? To study and survey nine samples of pottery (with the motif of birds), related to the 4th to 7th centuries A.H. (after Hijrat) have been selected. The motif of birds on the potteries of Jorjan and Tabarestan regions has more diversity compared to Deilaman potteries. Exaggeration in the appearance of birds, lack of proportion in design, simplification, and magnification in some parts of the body and more dynamism and movement of the bird form compared to the other two regions are the most important features of the motif of birds in Jorjan region. In the Tabarestan region, these motifs have been represented in various forms and special methods such as abstraction and simplification and sometimes being close to nature. It is noteworthy that these features distinguish it from the drawings of Jorjan and Deilaman regions. In the Deilaman region, all the studied figures have been designed and built in the form of realism and natural sizes. The proximity of the bodies to their true nature, disproportionate and unbalanced exaggerations in the head, neck, and body of the bodies of the figures are the characteristics of the motif of the bird in this region. At the same time, the artist's attention to the bird's appearance has sometimes prevented him from paying attention to the formal aesthetics and visual language content. However, this attitude is observed in the design, not in all figures, but most works. The research method in this study is descriptive and analytical and gathering the data and information has been accomplished through field and library study. The results show that in line with the images studied, three methods of realistic, meta-realistic, and abstract design have been revealed. Realistic motifs are devoid of any creativity and visual value due to their adaptation of nature, and the emphasis on more detail in the actual shape of the bird's body and its natural dimensions and size, as well as the artist's close connection with nature, is very evident. While in the unrealistic motifs, the artist's imagination is perceivable in depicting the motif of the bird and the exaggeration of its components, in which the inner sensitivity, emotions, and imagination are obvious. Also, in the abstract approach, the motifs are based on the basic essence of the forms and the visual value hidden in these works is based on a kind of aesthetics and is not easily understood. The motifs are inspired by nature and the environment around them, but the artist changes it with his imagination and taste so much that he creates an abstract role of nature. On the other hand, in this attitude, there is less of a sign of reality and visual aesthetics is gained instead. The concepts between lines and colors are the same; to understand it, every viewer must rely on their perceptions. In analyzing the types of composition in these pottery works, we are faced with various types of compositions such as symmetrical, asymmetrical, diffused, circular, and radial, the most common example of which is related to the Tabarestan region. In Jorjan province, the diffuse component is very obvious, and in the Deilaman region, all the studied samples have symmetrical composition. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Pottery, Motif, Bird, Drawing, Composition | ||
مراجع | ||
- ابراهیمی ناغانی، حسین(1384). «جایگاه ترکیب بندی در نگارگری ایرانی»، مطالعات هنر اسلامی، شماره 2، 7-16. - ابراهیمی ناغانی، حسین و شیرانی، راضیه(1385). «درآمدی بر زیبایی شناسی سفالینه های جانوری ایران پیش از اسلام»، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره 28، 105-114. - براری، میثم(1394). سفال و سفالگری در تبرستان: سفال ساری، تهران: گلدسته. - براری، میثم، شفیعی، مهرنوش و آقاداود جلفایی، سمیرا(1395). «بازخوانی ویژگی های فرمی و ساختاری (طرح و رنگ) در سفالینههای روستایی ساری سده های 4 و 5 ه.ق.» پژوهش هنر، شماره 12، 29-36. - پاکباز، رویین(1378). دایره المعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر - چنگیز، سحر و رضالو، رضا(1391). « ارزیابی نمادین نقوش جانوری سفال نیشابور»، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره 47، 33-44. - چیت سازان، امیر حسین و سعادت، نرگس(1389). «بررسی زیبایی شناسی سفالینه های کاشان دوره ایلخانی بر اساس آرای آن شبرد»، نقش مایه، شماره 5، 61-66. - خامکی، موسی(1396). «بررسی و تحلیل نفوش سفالینه های جرجان و تاثیر هنر نگارگری در سفالینهها»، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، تهران: دانشکده هنر دانشگاه شاهد. - خلعتبری، محمد رضا(1396). شاهکارهای فرهنگی و هنری گیلان، تهران: گوی. - داندیس، ادونیس(1382). مبادی سواد بصری، ترجمه مسعود سپهر، تهران: سروش. - داودی، هاجر(1389). بررسی ویژگی های سفال و سرامیک امروز گیلان و مازندران، پایان نامه کارشناسی ارشد صنایع دستی، تهران: دانشگاه هنر تهران. - رفیعی، علی و رحمتی، اشرف(1394). سفال و سفالگری در گیلان، تهران: دانشگاه گیلان. - رید، هربرت(1374). معنی هنر، ترجمه نجف دریابندری، تهران: علمی فرهنگی. - سیدان، شمس الله(1379). نهاوند در هزاره های تاریخ، تهران: آشتی. - عباسیان، میرمحمد(1370). تاریخ کاشی در ایران از عهد ماقبل تاکنون، تهران: گوتنبرگ. - قائینی، فرزانه (1383). موزه آبگینه و سفالینه های ایران، میراث فرهنگی کشور، تهران: انتشارات و تولیدات فرهنگی. - قندهاری، حمید(1389). «بررسی و تحلیل نقوش تزیینی سفال شهر جرجان»، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه باستانشناسی، اردبیل: دانشگاه محقق اردبیلی. - کفیلی، نگار و سامانیان، صمد(1392). «بازشناسی سفال بومی ایران با رویکرد بوم شناسی فرهنگی»، پژوهشهای انسان شناسی ایران، شماره 2، 103- 122. - گروبه، ارنست(1384). سفال اسلامی، ترجمه فرناز حایری، تهران: کارنگ. - مرتضایی، محمد و صداقتی زاده، ندا(1391). «بررسی نقوش جانوری سفالینه های کهن شهر گرگان(جرجان) در دوران اسلامی»، نامه باستانشناسی، دوره 2، شماره 2، 47-62. - معطوفی، اسدلله(1393). سفال و شیشه: شهر تاریخی گرگان(جرجان)، تهران: فروهر. - مکنزی، چارلز فرانسیس(1359). سفرنامه شمال، ترجمه منصوره اتحادیه(نظام مافی)، چ. سوم، تهران: شرق. - مورفی، هوارد(1385). انسان شناسی هنر، ترجمه هایده عبدالحسینزاده، تهران: فرهنگستان هنر. - نوروز زاده چگینی، ناصر(1366). «مازندران در دوره ساسانی(بخش دوم)»، باستان شناسی و تاریخ، دوره 1، شماره 2، 44. - واندنبرگ، لویی(1345). باستان شناسی ایران باستان، ترجمه عیسی بهنام، تهران: دانشگاه تهران. - ورجاوند، پرویز(1384). کاوش رصدخانه مراغه، چ. دوم، تهران: امیرکبیر. - وصال، زینب(1386). «بررسی نقش پرنده در سالن دوران اسلامی موزه ملی ایران»، کتاب ماه هنر، شماره 103 و 104، 86-93. - هرنیک، ارنی(1376). سفال ایران در دوره اشکانی، ترجمه حمیده چوبک، تهران: سازمان میراث فرهنگی. - هندی، راضیه و قاضی زاده، خشایار(1391). «ویژگی های زیبایی شناختی نگاره های پرنده در هنر سلجوقی»، نقش مایه، شماره 11، 45-52. -Helu, I, F.(2005). Art of the community, South pacific, Kingdom of Tonga: Atenisi Institude. -Kiani, M,Y.(1984). The Islamic City of Gorgan, Archaologische Mitteilungen aus Iran, 11, Berlin. -Kubba, Sh, A.A.(1987). Mesopotamian Architecture and Town Planning, from the Mesolithic to End of the Proto- Historic period (1000 B.C. to 3500 B.C.) BAR International Series, 367 (i). -Watson, Ohner.(2004). Ceramics from Islamic lands, United Kingdom: Thames & Hudson.
URLs: -URL1. http://www. V&A.com(Access date :02/02/2020) -URL2. http://www. Louvre.com(Access date :02/02/2020) -URL3. http://www. Louvre.com(Access date : 02/02/2020) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 350 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 544 |