پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 953 |
| تعداد مقالات | 7,826 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,039,244 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,231,135 |
آناکرونیزم و ایستار دوکسایی در تاریخ‌نگاری دکتر ناصر تکمیل همایون | ||
| تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
| مقاله 4، دوره 30، شماره 26، دی 1399، صفحه 89-107 اصل مقاله (356.23 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2021.35717.1514 | ||
| نویسنده | ||
| یعقوب خزائی* | ||
| استادیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین،ایران | ||
| چکیده | ||
| مقالۀ حاضر به بررسی نوشته‌های دکتر ناصر تکمیل همایون، تاریخپژوه و جامعه‌شناس سرآمدِ معاصر، به‌ویژه با تأکید بر آثار ایشان دربارۀ دورۀ قاجاریه می‌پردازد. اغلب نوشته‌های ایشان پژوهش‌هایی است دربارۀ تاریخ و جامعۀ ایران عصر قاجار؛ از این رو پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که آیا دکتر تکمیل همایون توانسته است در نوشته‌های خود به اصول تاریخ‌نگاری و به‌ویژه جامعه‌شناسی پایبند باشد. به نظر می‌رسد ایشان با وجود تحصیلات تخصصی در جامعه‌شناسی برای خود عمدتاً شأن تاریخ‌پژوهی قائل بوده‌اند و از این رو ایشان چندان به اصول و قواعد جامعه‌شناسی توجه نمی‌کردند، به طوری که در حوزۀ به کارگیری مفاهیم جامعه‌شناسانه، روش‌ها و نظریه‌ها و تبیین‌های جامعه‌شناختی آثار ایشان خالی از چنین سنجه‌هایی است و حتی در برخی از مهم‌ترین نوشته‌های ایشان تعارض با روش و تبیین‌های جامعه‌شناسانه مشهود است. لذا مقالۀ حاضر در سه سطح تعریف مفاهیم و زمان‌پریشی مفهومی، ایستار دوکسایی و فقر روش و نظریه‌های جامعه‌شناختی، آثار دکتر تکمیل همایون را ارزشیابی می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ناصر تکمیل همایون؛ تاریخ‌نگاری؛ نقد جامعه‌شناختی؛ زمان‌پریشی؛ قاجار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Anachronism and Doxa Attitude in Dr. Nasser Takmil Homayoun’s Historiography | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Yaghoub Khazaei | ||
| Assistant Professor, Department of History, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The present article examines the writings of Dr. Nasser Takmil Homayoun, a prominent contemporary historian and sociologist, with a special emphasis on his works in the Qajar period. Most of his writings are researches on the history and society of Qajar. Thus the main question of the present article is whether Takmil Homayoun been able to adhere to the principles of historiography and especially sociology in his writings؟ Despite his specialized education in sociology, he seems to have considered himself mainly a historian and he did not pay much attention to the principles and rules of sociology so that his works in the field of use of sociological concepts, methods and theories, and sociological explanations are devoid of such criteria and even in some of his most important writings, a conflict with sociological methods and explanations is evident. Therefore, the present article evaluates the works of Takmil Homayoun on three levels: definition of concepts and conceptual anachronism, Doxa perspective, and poverty of sociological methods and theories. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nasser Takmil Homayoun, Historiography, Sociological Criticism, Anachronism, Qajar | ||
| مراجع | ||
|
کتاب‌شناخت
استنفورد، مایکل(1387) «رابطۀ تاریخ، فلسفه و علوم اجتماعی(2)»، در فلسفۀ تاریخ، روش‌شناسی و تاریخ‌نگاری، ترجمه و تدوین حسینعلی نوذری، تهران: طرح نو.
اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا(1376) تاریخ وقایع و سوانح افغانستان، به تصحیح میرهاشم محدث، چاپ2، تهران: امیرکبیر.
الفنستون، مونت استوارت (1376) افغانان: ج‍ای، فرهنگ، ن‍ژاد - گزارش س‍ل‍طن‍ت ک‍اب‍ل، ترجمۀ محمد آصف فکرت، م‍ش‍ه‍د: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
انوار، عبدالله(1396) «تکمیل همایون؛ تهران‌پژوهی دقیق» در همایون‌نامه، جلد 1، به کوشش بهرنگ ذوالفقاری، تهران: نگارستان اندیشه.
بوردیو، پیر(1388) درسی دربارۀ درس، ترجمۀ ناصر فکوهی، تهران: نشر نی.
پوپر، کارل(1388) زندگی حل مسئله‌هاست، ترجمۀ عباس باقری، تهران: علم.
تکمیل همایون، ناصر (1377) تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران، جلد 1، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ـــــــــــ (1378) تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران، جلد 2، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ــــــــــــ الف (1380) گسترۀ فرهنگی و مرزهای تاریخی ایران زمین، چاپ3، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ـــــــــــ ب (1380) مرزهای ایران در دورۀ معاصر، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ــــــــــ ج (1380) آبسکون یا جزیرۀ آشوراده، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ـــــــــــ (1382) تهران، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ـــــــــ الف (1383) خوارزم، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ـــــــــ ب (1383) «از جنبش عدالت خواهی تا مشروطیت» در مشروطه‌خواهی ایرانیان (مجموعه مقالات)، به اهتمام ناصر تکمیل همایون، ناشر: باز.
ـــــــــــ ج (1383) «نقش نهضت ملی مشروطیت در نظام آموزش و پرورش»، در مشروطه‌خواهی ایرانیان (مجموعه مقالات)، به اهتمام ناصر تکمیل همایون، ناشر: باز.
ــــــــــ (1387) «تاج‌گذاری آقامحمدخان قاجار و پایتختی تهران» در رویدادها و یادمان‌های تاریخی تهران، جلد 1، به کوشش ناصر تکمیل همایون، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ـــــــــــ(1393) اودلاجان(عودلاجان)، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ـــــــــــ الف (1394) خاستگاه تاریخی ایل قاجار، چاپ2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
ــــــــــــ ب (1394) ره‌آغاز فرمانروایی ایل قاجار، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
ــــــــــ (1396) تحولات قشون در تاریخ معاصر ایران، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ــــــــــ (1396) سنگلج، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
جنکینز، ریچارد(1396) پیر بوردیو، ترجمۀ لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، چاپ2، تهران: نشرنی.
جهانگیر میرزا(1327) تاریخ نو، به اهتمام عباس اقبال، تهران: علمی.
چریکف(1379) سیاحت‌نامۀ مسیو چریکف، ترجمۀ آبکار مسیحی، به کوشش علی‌اصغر عمران، چاپ2، تهران: امیرکبیر.
حسینی جامی، محمود (1395) تاریخ احمدشاهی، به تصحیح غلامحسین زرگری‌نژاد، چاپ2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
خانیکی، هادی(1396) «ناصر تکمیل همایون دانش‌مردی میان‌رشته‌ای» در همایون‌نامه، جلد 1، به کوشش بهرنگ ذوالفقاری، تهران: نگارستان اندیشه
خوارزمی، ابوعبدالله محمدبن‌احمد(1362) مفاتیح‌العلوم، ترجمۀ حسین خدیوجم، چاپ2، تهران: علمی و فرهنگی.
خورموجی، محمدجعفر(1344) تاریخ قاجار: حقایق‌‌الاخبار ناصری، به کوشش حسین خدیوجم، تهران: زوار.
رضا، عنایت‌الله(1360) آذربایجان و اران، تهران: انتشارات ایران زمین.
زرگر، علی‌اصغر(1372) تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در دورۀ رضاشاه، ترجمۀ کاوه بیات، تهران: انتشارات پروین ـ انتشارات معین.
سپهر، محمدتقی(1377) ناسخ‌التواریخ، جلد 1، به تصحیح جمشید کیانفر، تهران: اساطیر.
طباطبایی، سیدجواد(1381) دیباچه‌ای بر نظریۀ انحطاط ایران، تهران: انتشارات نگاه معاصر.
فکوهی، ناصر(1396) «چرخ یک گذار، ارزش یک الگو» در همایون‌نامه، جلد 1، به کوشش بهرنگ ذوالفقاری، تهران: نگارستان اندیشه.
قانعی‌راد، محمدامین(1396) «ضرورت تقویت ویژگی تاریخی در جامعه‌شناسی ایرانی(با نگاهی به جامعه‌شناسی تاریخی ناصر تکمیل همایون)» در همایون‌نامه، جلد 1، به کوشش بهرنگ ذوالفقاری، تهران: نگارستان اندیشه.
قورخانچی(صولت نظام)، محمدعلی(1360) نخبۀ سیفیه، به کوشش منصور اتحادیه و سیروس سعدوندیان، تهران: نشر تاریخ ایران.
لوید، کریستوفر(1398) «تبیین تاریخ ساختارهای اقتصادی و اجتماعی: رابطۀ اقتصاد و تاریخ»، فلسفۀ تاریخ، روش‌شناسی و تاریخ‌نگاری، چاپ3، تهران: طرح نو.
متون پهلوی(خسرو وریدک) (1371) گردآورنده جاماسب جی دستور منوچهر جی جاماسب ـ آسانا، گزارش سعید عریان، تهران: کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران.
محمدمعصوم‌بن‌خواجگی اصفهانی(1368) خلاصه‌السیر، تهران: انتشارات علمی.
میرزاسیدجعفرخان مهندس‌باشی(1348) رسالۀ تحقیقات سرحدیه، به اهتمام محمد مشیری، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
میلانی، عباس (1378) «رستم التواریخ و تجدد» در تجدد و تجددستیزی در ایران، تهران: نشر اختران.
نراقی، احسان(1381) از کاخ شاه تا زندان اوین، ترجمۀ سعید آذری، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
بنی‌صدر، ابوالحسن(1398) یادداشت‌های زندان خطاب به همسرش، عذرا حسینی 1341 ـ 1340، انتشارات انقلاب اسلامی.
Durkheim, Emile (2005). Suicide: A study in sociology, translated by A. Spaulding and George Simpson, Routledge. Foucault, Michel, and François Ewald. (2003) " Society Must Be Defended": Lectures at the Collège de France, 1975-1976(Vol. 1). Macmillan. Foucault, Michel (2004) Surveiller et punir. Naissance de la prison. Editions Gallimard. Le Goff, Jacques (2005) The birth of Europe, translated by Janet Lloy, John Wiley & Sons.
List of sources with English handwriting Ālfeneston, mont estoārt,(1376 š.) Āfqānān, tarĵome moḥammad āșef fekrat, mašhad, Bonyād-e pažohšhā-ey Eslāmī. Anvār, ʿBdolāh(1396 š.) takmīl homāyūn Tehrān pažohī daqīq, homāyūn-nāmeh, ĵeld 1, Edited by behrang ẕolfaqārī, Tehrān, Negārestān āndiŠeh. Banīṣadr, ābolḥasan(1398 š.) yādāŠt-hā-ey zendān, enqelāb -e eslāmī, Bīĵā. Estanford, māikel (1387 š.) »rābete-ye tāriḵ, falsafe va ʿolūm eĴt ʻ emāī«, dar: falsafe tāriḵ, raveš šenāsī va tārīḵnegārī, Tehrān, Ṭarḥ-e no. Eʿteżādo al-salṭneh, ʿalīqolī mīrzā (1376 š.) Tāriḵ vaqāīʿ va savāneḥ Āfqānestān, Edited by mīr hāšem moḥadeṭ, Tehrān, Āmīr kabīr Fakūhī, nāșer(1396 š.) čarḵ Yek goḍār ārzŠ Yek olgū, dar: homāyūn nāmeh, ĵeld 1, Edited by behrang ẕolfaqārī, negārestān āndiŠeh. Ḥosseinī ĵāmī, maḥmūd(1395 š.) tāriḵ āḥmad Šāhi, Edited by zargarīnežād, Tehrān,dāneŠgāh tehrān. Ĵenkinz, ričārd(1396 š) Pīer Bordīo, Tehrān, NaŠr-e Nei. Ĵahāngir mirzā (1327 š.) tāriḵ noū, Edited by ʿAbbās eqbāl, Tehrān, NaŠr-e ʻElmī. Ḵānīkī, hādī (1396 š.) nāṣer takmīl homāyūn dāneš mardī mīān rešte-īe, dar: homāyūn nāmeh, ĵeld 1, Edited by behrang ẕolfaqārī, Tehrān, negārestān āndišeh. Moḥammad Ibn maṣūm ḵoĵegī Eṣfahānī (1368 š.) ḵolāsa-al sīar, Tehrān, ʻlmi. Mīlānī, , ʿAbbās(1378 š.) rostam al- tavāriḵ va taĵadod, Tehrān, EntiŠārāt-e ḵātarān. Pīer, Bordīo(1388 š.) darsī darbʾdars, tarĵome nāșer fakohī naŠr-e Nei. Poūper, kārl (1388 š.) zendegī ḥal-e masalehāst, tarĵome ʿAbbās bāqerī, Tehrān, ʻelm. Sepehr, moḥammad taqī (1377 š.) nāseḵ al-tavāriḵ, Tehrān, EntiŠārāt-e asāṭīr Ṭabāṭabāī, sayyed Ĵavād(1381 š.) dibāčaīe bar neẓarīhʾ enḥeṭāṭ Īrān, Tehrān, negāh moʿāṣer. Takmīl homāyūn, nāṣer (1394 š. ) rah āḡāz-e farmānravāī īl qāĴār, Tehrān, pažoheŠgāh ʻOlūm ensānī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1394 š.) ḵāstgāh tāriḵi il-e Qāĵār, Tehrān, pažohešgāh ʻOlūm ʾensānī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1393 š.)ʻūdlāĴān, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1396 š.) taḥavolāt Qoŝūn dar tāriḵ-e moāʻṣr-e Īrān, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1396 š.) sangelaĴ, tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1383 š.)Az Ĵonbeš-e ʻEdālatā-ḵāneh tā mašrūṭīat, Tehrān, bāz. Takmīl homāyūn, nāṣer (1383 š.) naqš-e nehżat-e mašroṭiat dar neāẓm-e āmūzeš va parvareš, Tehrān, bāz. Takmīl homāyūn, nāṣer (1383 š.) Tāĵgoḍārī-ey āqāmoḥammad ḵān , ĵeld 1, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1377 š.) tāriḵ eĵteʻmāeī - e va farhangī tehrān, ĵeld 1, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī Takmīl homāyūn, nāṣer (1378 š.) tāriḵ - e eĵteʻmāeī va farhangī Tehrān, ĵeld 2, Tehrān, , daftar-e pažohšhā- ey farhangī Takmīl homāyūn, nāṣer (1383 š.) ḵārazm, tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī Takmīl homāyūn, nāṣer (1380 š.) gostarʾ farhangī va marz-hā-ye tāriḵī Īrān zamīn, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī Takmīl homāyūn, nāṣer (1380š) marz-hā- ey Īrān dar dorhʾ moʾāṣr, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1380 š.) Ābeskon yā Ĵazirhʾ āšūrādeh, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī. Takmīl homāyūn, nāṣer (1382 š.) Tehrān, Tehrān, daftar-e pažohšhā- ey farhangī.
English Sources Durkheim, Emile (2005). Suicide: A study in sociology, translated by A. Spaulding and George Simpson, Routledge. Foucault, Michel, and François Ewald. (2003) " Society Must Be Defended": Lectures at the Collège de France, 1975-1976(Vol. 1). Macmillan. Foucault, Michel (2004) Surveiller et punir. Naissance de la prison. Editions Gallimard. Le Goff, Jacques (2005) The birth of Europe, translated by Janet Lloy, John Wiley & Sons. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 486 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 277 |
||