تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 934 |
تعداد مقالات | 7,671 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,525,098 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,902,546 |
نسبت خاطرهنگاری با امر واقع | ||
تاریخ نگری و تاریخ نگاری | ||
مقاله 6، دوره 31، شماره 27، مرداد 1400، صفحه 131-151 اصل مقاله (393.96 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hph.2022.37123.1550 | ||
نویسنده | ||
سمیه عباسی* | ||
دانشآموختۀ دکترای تخصصی تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
بر اساس تعاریف اهل فن، جایگیری خاطرات مکتوب در زمرۀ منابع خبری اولیه و مهم در تاریخنگاری است و بررسی تاریخی فرایند شکلگیری و تکوین آن در تاریخ ایران، اثباتی بر مدعای فوق است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی و طرح نگرشهای روششناختی دربارۀ نسبت خاطرهنگاری با امر واقع است و پاسخی متقن به این پرسش که سندیت خاطرات، در شکل «زندگینامۀ خودنوشت» به چه میزان دارای اعتبار جهت کاربست در تحقیقات تاریخنگاری است. راستیآزمایی روایات متون خاطرهنگاری بر اساس دیگر منابع اسنادی و همچنین اعتبارسنجی بر اساس الگوی «تواتر روایت» دربارۀ یک واقعه، یکی از نتایج این پژوهش است. همچنین بر اساس اضلاع سنجشناپذیر این خاطرات، چون معضل زاویۀ دید و موقعیت منحصر به فرد راوی در روایت، میتوان این خاطرات را در رویکرد دوم، آثاری برای شناخت راویان آنها بهعنوان افراد مؤثر در رویدادهای تاریخی، مدنظر دانست و دارای اعتبار جهت ارجاع اسنادی در نظر گرفت. | ||
کلیدواژهها | ||
خاطرهنگاری؛ امر واقع؛ تاریخنگاری؛ زندگینامۀ خودنوشت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The relationship between memoir and reality | ||
نویسندگان [English] | ||
Somayeh Abbasi | ||
Ph.D in History of Islamic Iran, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
According to the definitions of experts, the place of written memoirs is among the primary and important news sources in historiography. The historical study of the formation process and its development in the history of Iran is proof of this claim. This research is an analytical approach and methodological approach about the relationship between memoir and reality and a convincing answer to the question of the validity of memoirs in the form of "autobiography" to what extent is valid for use in historiographical research. One of the results of this research is the verification of narrations of memoir texts based on other documentary sources as well as validation based on the pattern of "frequency of narration" about an event. In addition, based on the immeasurable sides of these memoirs, such as the difficulty of perspective and the unique position of the narrator in the narrative, in the second approach, these memoirs can be considered as works for identifying their narrators as influential people in historical events. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Memoir, Fact, Historiography, Autobiography | ||
مراجع | ||
اخوت، حاج میرزاعبدالجواد (1386) از طبابت تا تجارت (خاطرات یک تاجر اصفهانی حاج میرزا عبدالجواد اخوت)، به کوشش مهدی نفیسی، تهران: نشر تاریخ ایران.
اسلامی، مهدی (1388) بررسی و مقایسه زندگینامههای خودنوشت در ادبیات فارسی و ادبیات مغرب زمین (با تأکید بر زندگینامههای خودنوشت دورۀ قاجاریه و زندگینامۀ خودنوشت راسل و یونگ)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه قم.
انوشه، حسن (1376) «زندگینامۀ خودنوشت»، فرهنگنامۀ ادب فارسی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ایروانی، محمدرضا(1390) سمند خاطره(نگاهی تازه به خاطرهنویسی)، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس.
پهلوی(دیبا)، فرح (2003) کهن دیارا، [بیجا]: فرزاد.
توکلی، یعقوب(1388) کنکاشی در تاریخنگاری معاصر، تهران: سورۀ مهر، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
حاجبی تبریزی، ویدا(1383) داد بیداد(نخستین زندان زنان سیاسی(1357-1350)، تهران: ابازتاب نگار.
حسام مظاهری،محسن(1396) خطر سقوط بهمن؛ سه مقاله دربارۀ خاطرات جنگ، اصفهان: آرما.
حسنزاده، اسماعیل؛ شادپور، مریم تفضلی(1392) «کاربرد مآخذ در تشخیص نسخههای اصل: با تکیه بر منابع تاریخی»، دو فصلنامۀ علمیپژوهشی تاریخنگری و تاریخنگاری دانشگاه الزهرا(س)، شمارۀ 11، صص124-89.
حضرتی، حسن(1380) تأملاتی در علم تاریخ و تاریخنگاری اسلامی، تهران: نقش جهان.
داونهاور، برنارد؛ پلاور، دیوید (2016) «پل ریکور»، دانشنامۀ استنفورد، ترجمۀ سیدهاشم آقاجری، [پژوهش منتشرنشده].
دباغ، مرضیه(1387) خاطرات مرضیه حدیدچی(دباغ)، به کوشش محسن کاظمی، تهران: سورۀ مهر.
دهقان، احمد( 1386) خاک و خاطره، تهران: صریر.
دهقانی، اشرف(بیتا) حماسۀ مقاومت: رفیق اشرف دهقانی سخن میگوید، بیجا: بینا.
رفیعی شفیق، سمیه(1389) بررسی ویژگیهای خاطرات فعالان جبهۀ ملی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد تاریخ ایران، دانشگاه الزهرا(س).
زیبایی، فرزاد (1387) هرمنوتیک در دیدگاه پل ریکور، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه بینالمللی امامخمینی قزوین.
سجادی، طاهره (1383) خورشیدواره، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
عباسی، سمیه (1388) تحول خاطرهنویسی و جایگاه آن درتاریخنگاری دورۀ قاجار(1343- 1209ه.ق)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه الزهرا(س).
عباسی، سمیه (1396) خاطرهنویسی و جایگاه آن در تاریخنگاری عصر قاجار، تهران: سخنوران.
عباسی، سمیه (1398) بازنمایی هویت و نقشهای جنسیتی در خاطرهنگاری زنان ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی، رسالۀ دورۀ دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه تربیت مدرس.
فصیحی، سیمین و سمیه عباسی (1394) «تحول من فردی و جایگاه آن در تاریخنگاری نوین ایران (با تکیه بر خاطرهنگاری عصر قاجار)»، دو فصلنامۀ علمیپژوهشی تاریخنگری و تاریخنگاری دانشگاه الزهرا(س)، دورۀ25، شمارۀ15، صص87-115.
قدیمی قیداری، عباس(1393) تداوم و تحول تاریخنویسی در ایران عصر قاجار، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
کاتوزیان(حاج سیدجوادی)، کیان(1381) از سپیده تا شام، تهران: نشر آبی.
کامروز(آتابای)، بدری(1984) خاطرات بدری کامروز آتابای رئیس کتابخانۀ سلطنتی، به کوشش حبیب لاجوردی، مجموعۀ تاریخ شفاهی هاروارد، آمریکا.
کلارک، الیزابت ا (1397) تاریخ، متن، نظریه، ترجمۀ هاشم آقاجری، تهران: مروارید.
کمری، علیرضا (1383) با یاد خاطره؛ درآمدی بر خاطرهنویسی و خاطرهنگاشتههای پارسی در تاریخ ایران، تهران: سورۀ مهر.
کمری، علیرضا (1394) پرسمان یاد؛ گفتارهایی در باب خاطرهنگاری و خاطرهنویسی جنگ و جبهه، تهران: صریر.
لجیک عزیزالسلطان، غلامعلی (1376) روزنامۀ خاطرات عزیزالسلطان ملیجک ثانی، بهکوشش محسن میرزایی، تهران: زریاب.
مارتین، والاس (1391) نظریههای روایت، ترجمۀ محمد شهبا، تهران: هرمس.
ملائی توانی، علیرضا(1384) «کند و کاوی در تعریف علم تاریخ و نقد یک نگاه»، مجلۀ تاریخ اسلام، شمارۀ 22، در دسترس در تاریخ 22 تیر 1400 در سایت: http://ensani.ir/fa/article/38473/%DA%A9
میلانی، فرزانه (1375) «تو خود حجاب خودی؛ زن و حدیث نفسنویسی در ایران»، ایراننامه، سال14، شمارۀ 56، صص638-611.
نورائی، مرتضی؛ ابوالحسنی ترقی، مهدی (1394) تاریخ شفاهی و جایگاه آن در تاریخنگاری معاصر ایران، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
Milani, Farzaneh (1992), Veil and Words, IB.Tauris, Co Ltd Publishers, London.
List of sources with English hand writing Abbasi, Somayeh (1388) The evolution of memoir writing and its place in the historiography of the Qajar period (1209-1343 AH), Master Thesis in Islamic History of Alzahra University, Simin Fassihi, Tehrān. Abbasi, Somayeh (1396), ḵāṭerenevīsī va ǰāygāh-e Ān dar Tārīḵnegārīye ʻAṣre Qāǰār, Tehrān, Soḵanvarān. Abbasi, Somayeh (1398) Representation of identity and gender roles in Iranian women's memoirs from the Constitutional Revolution to the Islamic Revolution, thesis of the period PhD in History of Iran after Islam, Tarbiat Modares University, Supervisor: Dr. Hashem Aghajari, Tehrān. Anousheh, Hassan (1376), " Zendegīnāme ḵodnevešt ", Dictionary of Persian Literature, Tehrān, Vezārat-e farhang va Eršād-e Eslāmī. Clark, Elizabeth A (1397) History, theory, text : historians and the linguistic turn, translated by Hashem Aghajari, Tehrān, Morvārīd. Dabaq, Marziyeh (1387), ḵāṭerāt-e Marziyeh Hadidchi (Dabaq), by Mohsen Kazemi, Tehrān, Surah Mehr. Dehghan, Ahmad. (1386) ḵāk va ḵāṭere, Tehrān, Entešārāt-e Ṣarīr, Vol.1. Dehghani, Ashraf (Nd), Ḥemāse Moqāvemat: Rafīq-e Ashraf Dehghani Soḵan Mīgūyad. Downhower, Bernard and David Plover (2016), "Paul Ricoeur", Stanford Encyclopedia, Translated by Seyed Hashem Aghajari, [unpublished research]. Eslami, Mehdi (1388), "Barrasī va Moqāyese-ye Zendegīnāmehā-ye ḵodnevešt dar Adabīyāt-e Farsī va Adabīyāt-e Maḡreb Zamīn (Ba Takīd bar Zendegīnāmehā-ye ḵodnevešt Dore-ye Qaǰārīye va Zendegīnāme ḵodnevešt Russell and Jung )", M.Sc. Thesis, Qom University. Fasihi, Simin and Somayeh Abbasi (1394), " The Evolution Of “Personal Self” And Its Place In Modern Historiography Of Iran (Based On Qajar Era Memoirs) ", Historical perspective & historiography of Alzahra University, No. 15. Ghadimi Gheidari, Abbas (1393), Tadāvūm va Taḥavūl-e Tārīḵnevīsī dar Iran ʻAṣr-e Qaǰār, Tehrān, Center for Islamic History. Hajebi Tabrizi, Vida (1383) Dād Bī Dād (the first prison for political women (1350-1357), Tehrān, Entešārāt-e Bāztābnegār. Hassanzadeh, Esmail; Shadpour, Maryam Tafazoli (1392) " The Usage of Sources in recognition of original Historical Documents ", journals of historical perspective and historiography, Al-Zahra University, No. 11, pp. 89-124. Hazrati, Hassan (1380), Taʼamolātī dar ʻElm-e Tārīḵ va Tarīḵnegārī, Tehrān, Naqš-e ǰahān. Hesam Mazaheri, Mohsen (1396) ḵaṭar-e Soqūt-e Bahman; Three articles about war memoirs, Isfahan, Ārmā. Irvani, Mohammad Reza (1390). Samand-e ḵāṭere (Negāhī Tāze be ḵāṭere Nevīsī ), Tehrān, Bonīyād-e Ḥefẓ-e Āṯār va Arzešhāye Defāʻ-e Moqadas. Kamari, Alireza (1383), Bā Yād-e ḵāṭere; An Introduction to Persian Diary and Memoirs in the History of Iran, Tehrān, Entešārāt-e Surah Mehr. Kamari, Alireza (1394), Porsemān-e Yād; Goftārhāeī dar Bāb-e ḵāṭerenegārī va ḵāṭerenevīsī , Tehrān, Ṣarīr. Kamrooz (Atabay), Badri (1984), ḵāṭerāt-e Badri Kamrooz Atabay Raʼīs-e Ketābḵāne Saltanaṭī, by Habib Lajevardi, Harvard Oral History Collection, USA. Katozian (Haj Seyed Javadi), Kian (1381), Az Sepīde Tā Šām, Tehrān, Našr-e Ābī. Malīǰak ʻAzīz Al-Solṭān, ḡolām ʻAlī (1376), Rūznāme-ye ḵāṭerāt-e Azīz Al-Solṭān Malīǰak ṯānī, by Mohsen Mirzaei, Tehrān, Zaryāb. Martin, Wallace (1391), Recent theories of narrative, translated by Mohammad Shahba, Tehrān, Hermes. Milani, Farzaneh (1375), "You are your own hijab; Women and Hadith of Essay Writing in Iran ", USA, Iranian Studies Foundation Publications, Fourteenth Year. Molla'i Tavani, Alireza (1384) " a browse through the definition of the science of history; and the critique of a view ", Journal of History of Islam, No. 22, available on July 13, 1400 at: http://ensani.ir/fa/article / 38473. Nouraei, Morteza and Mehdi Abolhassani Taraghi (1394), Oral History and Its Place in Contemporary Iranian Historiography, Tehrān, Center for Islamic History. Okhovat, Haj Mirza Abdoljavad (1386) From Medicine to Business (Memoirs of an Isfahani businessman Haj Mirza Abdoljavad Okhovat) by Mehdi Nafisi, Tehrān, Našr-e Tārīḵ-e Iran. Pahlavi (Diba), Farah (2003), Kohan Dīyārā, Farzād. Rafiei Shafiq, Somayeh (1389) A survey of the features of the National Front-line Activists, Master Thesis in Iranian History, Tehrān, Al-Zahra University. Sajjadi, Tahereh (1383), ḵūršīdvāreh, Tehrān, Markaz-e Asnād-e Enqelāb-e Eslāmī. Tavakoli, Yaqub (1388). Kankāšī Dar Tārīḵnegārī-ye Moʻāṯer, Tehrān, Entešārāt-e Surah Mehr, Pažūhešgāh-e farhang va Honar-e Eslāmī. Zibaei, Farzad (1387), "Hermeneutics in Paul Ricoeur's perspective", Master Thesis, Imam Khomeini International University of Qazvin. English Source Milani, Farzaneh (1992), Veil and Words, IB.Tauris, Co Ltd Publishers, London. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 460 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 281 |