پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 957 |
| تعداد مقالات | 7,897 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,335,864 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,468,662 |
مبدأ دورۀ جدید تاریخ ایران کجاست؟ | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 7، دوره 32، شماره 54 - شماره پیاپی 144، تیر 1401، صفحه 161-181 اصل مقاله (452.76 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2022.38812.2593 | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا ملایی توانی* | ||
| استاد تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات تاریخ فرهنگی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| اندیشیدن دربارۀ ماهیت و کیفیت دوره‌هایی که بشر در تاریخ سپری کرده و یا در حال سپری کردن آن است، از دغدغه‌های فیلسوفان، اندیشمندان، مورخان و الاهی‌دانان بوده است. از همین رو، تاریخ جهان از منظرهای گوناگون دوره‌بندی شده است. تاریخ ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. یکی از مشهورترین و رایج‌ترین دوره‌بندی‌های تاریخی ایران، تقسیم آن به دوره‌های باستان، میانه و معاصر است. نکتۀ پنهان در دوره‌بندی‌های تاریخ ایران کم‌توجهی نسبت به دورۀ جدید است. بر همین اساس، مسئله این است که آیا ایران فاقد دورۀ جدید است و یکسره از دورۀ میانه به دورۀ معاصر گام برداشته است؟ اگر چنین نیست، مبدأ تاریخ جدید ایران کجاست و از چه زمانی آغاز شده و به کجا ختم می‌شود؟ این مقاله پس از ارزیابی داده‌های موجود و نقد مهم‌ترین ایده‌های مطرح شده دربارۀ دورۀ جدید تاریخ ایران، به این نتیجه رسیده است که در دوره‌بندی تاریخ ایران، بیشتر مناقشه‌ها بر سر تعیین مبدأ تاریخ معاصر ایران شکل گرفته و تعیین مبدأ تاریخ جدید ایران در هاله‌ای از ابهام مانده است. نویسنده استدلال می‌کند که برای رفع بسیاری از مناقشه‌های موجود، به تعیین دورۀ جدید سخت نیازمندیم. او عهدنامۀ گلستان در پایان دورۀ نخست جنگ‌های ایران و روسیه را مبدأ دورۀ جدید ایران شمرده و معتقد است این دوره تا انقلاب مشروطه ادامه یافته و مشروطه سرآغاز دورۀ معاصر ایران است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دورۀ تاریخی؛ دوره‌بندی؛ تاریخ جدید؛ تاریخ معاصر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| When is the origin of the new epoch of Iranian history? | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Mollaiy Tavany | ||
| Professor, Department of History, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Thinking about the nature and quality of the periods that mankind has spent or is currently spending has been one of the concerns of philosophers, thinkers, historians and theologians. Therefore, the history of the world is periodized from different perspectives. Iran's history is no exception to this rule. One of Iran's most famous and current historical periods is dividing it into ancient, middle, and contemporary epochs. The hidden point in the chronology of Iran's history is the lack of attention to the new epoch. Based on this, the question is whether Iran lacks a new epoch and has completely moved from the middle epoch to the contemporary epoch? If not, when is the origin of Iran's new epoch and when did it start and when does it end? After evaluating the available data and criticizing the most important ideas about the new epoch of Iran's history, this article has come to the conclusion that in the periodization of Iran's history, most of the controversies have been formed over determining the origin of Iran's contemporary history. And determining the origin of Iran's new epoch remains in a halo of ambiguity. The author argues that in order to resolve many existing disputes, we need to define a new epoch. He considered the Golestan treaty at the end of the first period of the Iran-Russia wars as the beginning of the new epoch of Iran and believes that this period continued until the constitutional revolution and the constitutional revolution is the beginning of the contemporary epoch of Iran. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Historical epoch, Periodization, New epoch, Contemporary epoch | ||
| مراجع | ||
|
- آبراهامیان، یرواند (1389)، ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
- آدمیت، فریدون (1362)، امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی.
- آدمیت، فریدون (1349)، اندیشه‌های میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران: خوارزمی.
- اسکندری قاجار، منوچهر (1389)، «نه راه پیش و نه راه پس: تنگناهای سیاسی ایران در اوایل حکومت قاجار»، جنگ و صلح در ایران درۀ قاجار و پیامدهای آن در گذشته و اکنون، زیر نظر رکسانه فرمانفرماییان، ترجمۀ حسن افشار، تهران: نشر مرکز.
- اشرف، احمد (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران دورۀ قاجار، تهران: انتشارات زمینه.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن (1363)، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، تهران: اساطیر.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن (1357)، صدرالتواریخ، به کوشش محمد مشیری، تهران: روزبهان، چاپ دوم.
- پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامۀ پولاک؛ ایران و ایرانیان، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- تروبتسکوی، و. و. (1358)، نقش قبیله‌های اسکان یافتۀ کوچ‌نشین ایران در دوران نوین، ترجمۀ سیروس ایزدی، تهران: بیگوند.
- تکمیل همایون، ناصر (1391)، خاستگاه تاریخی ایل قاجار، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- جعفریان، رسول (بهار 1376)، «مدخلی بر تاریخ معاصر ایران: سخنرانی حجتالاسلام رسول جعفریان»، مجله تاریخ معاصر ایران، سال اول، شمارۀ 1، صص287-298.
- جعفریان، رسول (1370)، دین و سیاست در دورۀ صفوی، قم: انصاریان.
- دولت‌آبادی، یحیی (1362)، حیات یحیی، ج1، تهران: انتشارات عطار و فردوسی.
- سیف، احمد (1373)، اقتصاد ایران در قرن نوزدهم، تهران: نشر چشمه.
- طبری، احسان [بی‌تا]، فروپاشی نظام سنتی و زایش سرمایه‌داری در ایران، تهران: [بی‌نا].
- طباطبائی، جواد (1397)، تأملی درباره ایران، تهران: مینوی خرد، چاپ سوم.
- فراگنر، برت. گ. (1377)، خاطرات‌نویسی ایرانیان، ترجمۀ مجید جلیلوند رضائی، تهران: علمی و فرهنگی.
- فوران، جان (1377)، مقاومت شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، ترجمۀ احمد تدین، تهران: انتشارات رسا.
- قائم‌مقامی، جهانگیر (1345)، ایران امروز: بررسی‌هایی درباره فرهنگ ملی ایران، تهران: شورای عالی فرهنگ و هنر.
- قائم‌مقامی، جهانگیر (1349)، نیم قرن فرهنگ و تمدن ایران (از کودتای 1299 تا 1349 خورشیدی)، تهران: ستاد بزرگ ارتشتاران.
- کاظم‌زاده، فیروز (1371)، روس و انگلیس در ایران (1864-1914)، ترجمۀ منوچهر امیری، تهران: آموزش انقلاب اسلامی.
- گرانتوسکی و دیگران (1359)، تاریخ ایران از باستان تا امروز، ترجمۀ کیخسرو کشارزی، تهران، پویش.
- گرگانی، فضل‌الله (1356)، ایران میان دو سنگ آسیا، تهران: روزنه.
- لمبتن، آن (1372)، تداوم و تحول در تاریخ میانۀ ایران، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: نشر نی.
- لمبتون، آ. ک. س. (1375)، ایران عصر قاجار، ترجمۀ سیمین فصیحی، همراه با گفتاری درباره ایران‌شناسی، مشهد: جاودان خرد.
- مارتین، ونسا (1398)، ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم؛ انقلاب مشروطۀ 1285، ترجمۀ محمدابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
- محبوبی اردکانی، حسین (1368)، چهل سال تاریخ ایران در دوره پادشاهی ناصرالدین‌شاه، به کوشش ایرج افشار، تهران: اساطیر.
- مستوفی، عبدالله (1371)، شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه، ج2، تهران: انتشارات زوار.
- میرخلف‌زاده، حسین (2535)، سیری در تاریخ شاهنشاهی ایران از منشور کورش تا منشور شاهنشاه آریامهر، تهران: انتشارات اقبال.
- نجفی، موسی (1391)، فلسفۀ تجدد در ایران، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
- نفیسی، سعید (1368)، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در درۀ معاصر (از آغاز سلطنت قاجارها تا پایان جنگ نخستین با روسیه)، ج1، تهران: انتشارات بنیاد.
- نوائی، عبدالحسین (1369)، ایران و جهان؛ از قاجاریه تا پایان عهد ناصری، تهران: انتشارات هما.
- هدایت، حاج مهدیقلی (مخبرالسلطنه) (1375)، خاطرات و خطرات، تهران: زوار.
- هینتس، والتر (1362)، تشکیل دولت ملی در ایران؛ حکومت آق‌قوینلو و ظهور دولت صفوی، ترجمۀ کیکاوس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- Amanat, Abbas (2017), Iran A Modern History, New Haven & London: Yale University Press.
Abrahamian, Ervand, Iran Between Two Revolutions, translated by Ahmad Gol-Mohammadi and Mohammad Ebrahim Fatahi, Tehran: Ney, 1389. Adamiyat, Fereydoun, Amir Kabir and Iran, Tehran: ḵwarazmī, 1362. Adamiyat, Fereydoun, Mīrzā Fatḥ-ʻalī Aḵūndzādeh's Thoughts, Tehran: ḵwarazmī, 1349. Ashraf, Ahmed, historical obstacles to the growth of capitalism in Qajar period, Tehran: Zamīneh, 1359. Cassirer, Ernest, The myth of the state, translated by Yadollah Moqan, Tehran: Hermes, 1393. Dolatabadi, Yahya, Hayat Yahya, Tehran: ʻAṭṭār and Ferdowsī Publishing House, 1362, vol. 1. Eskandari Qajar, Manouchehr, neither the way forward nor the way back: Iran's political bottlenecks in the early days of the Qajar rule, in the book War and Peace in Iran, the Qajar Valley and its consequences in the past and now, under the supervision of Roksane Farmanfarmaeian, translated by Hassan Afshar, Tehran: Markaz, 1389. Eʻtemād al-Salṭaneh, Moḥammad Ḥasan, Al-Maʼaṯīr wa Al-Āṯār, with the efforts of Iraj Afshar, Tehran: Asāṭīr, 1363. Evans, Mary, A short history of society : the making of the modern world, translated by Mohammad Nabavi, Tehran, Āgāh, 1393. Foran, John, Fragile resistance: Social transformation in Iran from 1500 to the revolution, translated by Ahmad Taddayon, Tehran: Rasa, 1377. Fragner, Bert G, Persische memoirenliteratur als Quelle Zur Neueren Geschichte Irans, translated by Majid Jalilvand Rezaei, Tehran: ʻElmī va Farhangī, 1377. Gorgani, Fazl-Allah, Iran between two stones of Āsīyā, Tehran, Rozaneh, 1356. Grantovski, Edvin Arvidovich et all, Istoriia Irana, translated by Key Khosro Kesharzi, Tehran, Pūyeš, 1359. Hedāyat (Moḵber al-Salṭaneh), Mehdīqolī, ḵāṭerāt va ḵaṭarāt, Tehran: Zavār, 1375. Hinz, Walther, The Formation of the National State in Iran: Agh Quvinlu's Rule and the Rise of the Safavid State, translated by Kikavus Jahandari, Tehran: ḵārazmī, 1362 Jafarian, Rasoul, religion and politics in the Safavid period, Qom, 1370. Jafarian, Rasul, Iran's contemporary history: Speech of Ḥoǰǰat-ul-Islam Rasul Jafarian, Iran's Contemporary History Magazine, year 1, number 1, spring 1376. Kazemzadeh, Firouz, Russia and England in Iran (1864-1914), translated by Manouchehr Amiri, Tehran: Islamic Revolution Education, 1371. Lambton, Ann Katharine Swynford, Continuity and change in medival Persia: aspects of administrative, economic, and social hisotry, translated by Yaqub Azand, Tehran: Ney, 1372. Lambton, Ann Katharine Swynford, studies eleven :Persia Qajar, translation and discourse on Iranian studies, Simin Fasihi, Mashhad: ǰavedān ḵerad, 1375. Mahboubi Ardakani, Hossein, Forty years of Iran's history during the reign of Naser al-Din Shah, with the efforts of Iraj Afshar, Tehran: Asāṭīr, 1368. Martin, Vanessa, Iran between Islamic nationalism and secularism, translated by Mohammad Ebrahim Fatahi, Tehran: Ney, 1398. Mir-khalf-zadeh, Hossein, A Journey in the History of the Iranian Empire from the Charter of Cyrus to the Charter of Shahneshah Aryamhar, Tehran: Eqbal, 2535. Mostūfī, ʻAbdollāh, šarḥ-e Zendegānī-ye man, Tehran: Zavār, 1371, vol. 2. Nafisi, Saʻeed, Iran's social and political history in the contemporary valley (volume one from the beginning of the Qajar dynasty to the end of the first war with Russia), Tehran: Bonyād, 1368, vol.1. Najafi, Musa, The Philosophy of Modernity in Iran, Tehran: International Publishing Company, 1391. Navaei, Abdul Hossein, Iran and the world, from Qajar to the end of the Nasrid era, Tehran: Homā, 1369. Polak , Jakob Eduard, Persien, translated by Kikavos Jahandari, Tehran: ḵwarazmī, 1368. Qaem-Maqami, Jahangir, half a century of Iran's culture and civilization, Tehran: Setād-e Bozorg-e Arteštārān, 1349. Qaem-Maqami, Jahangir, Iran Today: Studies on the National Culture of Iran, Tehran:šorāye ʻālī-ye Farhang va Honar, 1345. Saif, Ahmed, Iran's economy in the 19th century, Tehran: Češmeh Publishing House, 1373. Tabari, Ehsan, The collapse of the traditional system and the birth of capitalism in Iran, Tehran: n.d. Tabatabaei, Javad, Reflections on Iran, Tehran: Mīnavī-ye ḵerad, 1397, third edition. Takmil Homayoun, Nasser, Historical origin of the Qajar tribe, Tehran: Research Institute for Humanities and Cultural Studies, 1391. Trubetskoi, Vladimir Vladimirovich, The role of settled nomadic tribes of Iran in the modern era, translated by Siros Yazidi, 1358.
Amanat, Abbas (2017), Iran A Modern History, New Haven & London: Yale University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 423 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 400 |
||