پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 954 |
| تعداد مقالات | 7,829 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,090,859 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,272,590 |
بررسی میزان استقبال دختران روستایی از سریالهای ماهوارهای و راهکارهای کاهش اثرات منفی آن | ||
| مطالعات زن و خانواده | ||
| مقاله 4، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 26، آذر 1401، صفحه 77-102 اصل مقاله (895.59 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی اصیل | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jwfs.2022.29563.2328 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم قاسمی1؛ سمانه میرعلی جانی2 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2جغرافیا و برنامه ریزی روستایی- دانشکده جغرافیا- دانشگاه تهران- تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| جهانیشدن تاثیر شگرف و غیرقابل انکاری بر تمامی جنبه‌های زندگی داشته است، به-طوری که انتشار سریع ایده‌ها از طریق فناوریهای نوین رسانهای بر گوناگونی اجزای فرهنگی و تنوع و تکثر آن افزوده و اثرات قابل توجهی در فضاهای مختلف جغرافیایی گذاشته است. پژوهش حاضر به بررسی میزان استقبال دختران روستایی از سریالهای ماهوارهای و راهکارهای کاهش اثرات منفی آن می‌پردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی است. جامعه آماری روستاهای دارای بیشترین دستگاه گیرنده ماهواره در دهستان میامی شهرستان مشهد و واحد تحلیل دختران روستایی و ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است. در این مطالعه 160 دختر روستایی به-صورت داوطلبانه در تکمیل پرسشنامه همکاری داشتند. تجزیه و تحلیل داده‌های میدانی به کمک نرم افزار SPSS انجام و از آزمون تی، مربع خای و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد الگوی غالب استفاده از تلویزیون‌های ماهوارهای برنامه‌هایی با محتوای سرگرم‌کننده بوده و بیشترین میزان استقبال دختران روستایی به‌ترتیب شامل: موسیقی و رقص، سریالهای دوبله شده فارسی، آشپزی و فیلمهای سینمایی است. همچنین از دیدگاه دختران بهترین شبکههای ماهوارهای به‌ترتیب PMC وGEM TV بودهاست. مهمترین راهکارهای کاهش اثرات منفی سریالهای ماهوارهای از دیدگاه دختران روستایی به‌ترتیب شامل: بهبود و تنوع برنامههای شبکه-های تلویزیون داخلی با میانگین 3.9، برنامهریزی جهت پرکردن اوقات فراغت دختران جوان با میانگین 3.8، تقویت باورهای دینی در دختران جوان با میانگین 3.7 است. | ||
تازه های تحقیق | ||
جهانیشدن فرهنگی به نسبت عمق تأثیرات و خصلت نامرئی و جریان کندش، گاه بیشتر از دیگر ابعاد جهانیشدن به موضوع اندیشه و تأمل نظریهپردازان معاصر بدل گشته و پیچیدگی زیاد در میزان اثربخشی آن، بسیاری از این نظریهپردازان را شدیداً دلمشغول و نگران تبعات ویرانگر این جنبه از جهانیشدن کردهاست. در این ارتباط سه دیدگاه درباره جهانیشدن فرهنگ مطرح میگردد: 1- عدهای معتقدند که گسترش روزافزون رسانههای گروهی و انقلاب الکترونیک و . .. در ترویج «همگرایی و تجانس فرهنگی» نقش بهسزایی بر عهده داشته و جهان را متحد میکنند. 2- در مقابل این دیدگاه عدهای، استقرار یک فرهنگ جهانی و تجانس فرهنگی را یک نظر سادهلوحانه و بیش ازحد خوشبینانه توصیف میکنند و عصر حاضر را عصر بینظمی بزرگ جهانی میپندارند و نیز دهکده جهانی مک لوهان را بسیار آرمانی و سادهلوحانه قلمداد میکنند. از دیدگاه این اندیشمندان، مثالهای ملموس این نوع نگرانیها را میتوان در نادیدهگرفتن هویتهای قومی، نژادی، جغرافیایی، ملی و ارزشهای بسیاری از فرهنگها مشاهده کرد. 3- اندیشمندان گروه سوم بر این باورند که در فرآیند جهانیشدن فرهنگ، یک سامانه بینالمللی غالب با استفاده از رسانههای مختلف، ایده جهانیشدن را بازتولید مینماید که از آن، به عنوان «امپریالیسم رسانهها» یاد میشود لذا ما شاهد برتری یک فرهنگ و سیطره آن بر دیگر فرهنگها و افول فرهنگهای بومی و نابودی هویتهای ملی و محلی هستیم. بدیهیاست که اتکا به یک دیدگاه محل تردید است. عدهای با درک این موضوع و وقوف بر افراطگرایی آنها موضعی بهمراتب منطقیتر برگزیدهاند و ضمن امعاننظر به امر جهانی، سویة محلی فرهنگ را نیز مطمح نظر قرار دادهاند. از اینجمله میتوان به الوین تافلر اشاره کرد که در کتاب معروف خود «موج سوم» نگرشی دوسویه به بوم ـ جهان را برمیتابد و قرین باور به تکوین انقلابی بیسابقه در قلمرو ارتباطات, تلویحاً خبر از شکلگیری هویتهای میانی، کدر و پیوندی میدهد که ضمن پایبندی به هویت‌محلی عضویت در شبکههای اعتماد جهانی (هویت اطلاعاتی) را نیز پذیرا هستند (عبداللهی، 1387). اکنون آنچه مسلم است نمیتوان مانع دسترسی خانوادهها به برنامه هایز شبکههای ماهوارهای که هواداران جوان و خاص خود را دارد، شد."ماهوارههای تلویزیونی امکان استفاده از صدها شبکه مختلف را فراهمآورده و قدرت انتخاب افراد را در محتوای شنیداری و دیداری رسانهای افزایش دادهاست. بهرهمندی از گیرندههای ماهواره در نواحی روستایی که سابقاً کمتر در معرض امواج فرایند جهانی شدن بودهاند، فراگیر شده و در دو دهه اخیر منشأ تغییرات گسترده شدهاست. یکی از عمدهترین مخاطبان شبکههای ماهوارهای در نواحی روستایی دختران هستند که با محرومیتهای متعدد در نواحی روستایی مواجه بوده و امروزه بخش زیادی از اوقاتفراغت خود را با مشاهده برنامههای ماهوارهای پرمیکنند. فراهم نبودن امکانات تفریحی لازم نظیر سالنهای ورزشی، کلاسهای مناسب آموزشی و ... موجب گردیده دختران مصرفکنندگان اصلی سریالهای ماهوارهای در نواحی روستایی باشند. نتایج نشان داد الگوی مصرف برنامههای شبکههای ماهوارهای دختران روستایی عمدتاً برنامههای سرگرمی شامل 1- موسیقی و رقص 2- سریالهای دوبله 3- آشپزی و به ترتیب فیلمهای سینمایی، مهارت‌های زندگی، مد و فشن، ورزش، مستند، کارتن، اخبار و سریالهای دوبله نشده در رتبههای بعد قرارمی‌گیرند. همچنین بهترین شبکه از دیدگاه دختران به ترتیب PMC و GEM TV بودهاست. میزان استقبال دختران روستایی از سریالهای ماهوارهای با میانگین 3.3 بیشتر از میانه نظری است. مهمترین دلایل استقبال دختران روستایی از سریالهای ماهواره شامل: 1- جذابیت سریالهای ماهوارهای 2- ضعف سریالهای داخلی و 3- شرایط زندگی در روستا است. در دو دهه اخیر (1380 به بعد) بهرهبرداری از خدمات ماهوارههای تلویزیونی در صحنه ارتباطات نواحی روستایی مرسوم و معمول شدهاست. پژوهش حاضر برخلاف مطالعه امیری و همکاران (1391)، نگرش بدبینانهای به تحولات تکنولوژیکی ندارد. این مطالعه همسو با ملکی (1400) بر این باور است که تحریم یکجانبه و قطع پخش شبکههای ماهوارهای با اصول و قواعد حقوقی سازگار نیست، به همین دلیل امروزه اغلب دولتها حق انتخاب مردم را در مورد آنچه نیاز دارند، ببینند و بشنوند محفوظ میدارند. بدیهی است نوآوریهای جدید ارتباطی میتواند بهرهوران را در برابر گزینههای متنوعی از محتوای رسانهای مطابق سلایق افراد قراردهد و بیتوجهی رسانههای داخلی به رجحانهای مخاطبان باعث افزایش اقبال به رسانههای خارجی میشود و نظارت و کنترل دستگاههای حکومتی در این زمینه نتیجهبخش نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سریالهای ماهوارهای؛ جهانیشدن فرهنگ؛ رسانه؛ دختران روستایی؛ دهستان میامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluation of Rural Girls' Satisfaction with Satellite Serials and Strategies for Reducing their Negative Effects | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Ghasemi1؛ Samaneh Miralijani2 | ||
| 1Assistant Prof. of Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad,Mashhad, Iran | ||
| 2Geography and Rural Planning, Faculty of Geography ,University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Nowadays, globalization has had a tremendous and undeniable impact on all aspects of life, with the rapid dissemination of ideas through new media technologies - satellite - adding to the diversity of cultural components and their diversity and impacts across geographical areas. Has left. The present study investigates the rural girls' acceptance of satellite serials and strategies to reduce their negative effects. The research method is descriptive-analytical and the type of research is applied. The statistical population of the villages has the highest satellite receiver in Miami suburb of Mashhad and the rural girl analysis unit and questionnaire research tool. In this study, 160 girls and 24 local informants, and a total of 184 participants, completed the questionnaire. Data were analyzed by SPSS software. The results showed that the dominant pattern of using satellite TVs included entertainment programs and the most popular among rural girls were: music and dance, Persian dubbed serials, cooking and movies. It's cinematic. From the girls' point of view, the best satellite networks were PMC and GEM TV, respectively. The most important strategies for reducing the negative impact of satellite TV from rural girls' perspective include: Improving and diversifying domestic TV networks with a mean of 3.9, planning to fill leisure time for young rural girls by expanding cultural institutions in the Rural areas with a mean of 3.8, reinforce religious beliefs among young rural girls with a mean of 3.7. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Satellite TV, Negative Effects, Rural Girls, Miami County | ||
| مراجع | ||
|
ادهمی، جمال. (1397). عوامل مؤثر بر بیگانگی اجتماعی و فرهنگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، مسائل اجتماعی ایران، 9 (1)، 27-5. DOI: 20.1001.1.24766933.1397.9.1.1.6 [لینک[ اسدی، عباس. (1393). گرایش دانشجویان به رسانهها با تاکید بر شبکههای ماهوارهای و سنجش پیامدهای آن، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 4 (12)، 352-323. [link] امیری، عبدالرضا، نوری مرادآبادی، یونس، بساطیان، سید محمد. (1391). بررسی رابطه استفاده از شبکههای ماهوارهای و گرایش بهرهبرداران به آسیبهای اجتماعی در بین جوانان شهر کرج، نظم و امنیت انتظامی، 4 (4)، 117-142.[link] ایل زکی، اعظم. (1395). تأثیر برنامههای ماهوارهای بر سبک زندگی و حقوق بشر، پژوهش نامه حقوق بشری، 2 (5)، 163 - 181. [link] آقاجان بگلو، سوسن، بذرافکن، حمیرا، روحانی، علی. (1392). بررسی رابطه رسانههای دیداری و انتخاب الگوی زندگی، زن و جامعه، 4 (13)، 141-164 [link] . باصری، احمد، حاجیانی، ابراهیم. (1389). کارکرد رسانههای ماهوارهای در تصویرسازی ذهنی مردم، روانشناسی نظامی، 1 (4)، 79-89. [link] بحرانی، شعله، حسینی، مریم، سروش، مریم. (1390). مقایسه جنسیتی رابطه رسانه، هویت و سبکزندگی در بین جوانان شیراز، فصلنامه مطالعات ملی، 12 (47)، 103-120. [link] بختیاری، حسن، فرخی، حسن. (1391). بررسی رابطه برنامههای شبکههای ماهوارهای تلویزیونی و هویتدینی جوانان، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 20 (15)، 55-72.[link] . حسین زاده، علی حسین، شجراوی، محمد. (1392). بررسی تأثیر میزان ونوع استفاده از ماهواره بر هویت اجتماعی، دینی و ملی نوجوانان (مطالعه موردی: دانشآموزان مقطع سوم دبیرستان شهر اهواز)، دانش انتظامی استان خوزستان، 5، 13-32. [link] خوشنویس، ناهید، (1388). بررسی تأثیر برنامههای تلویزیونی بر سبکزندگی، ماهنامه انجمن روابط عمومی ایران، 69، 5-13. [link] دارابی، مسعود، امیر پور، مهناز، ابوالقاسم، حیدرآبادی. (1395). بررسی جامعهشناختی تأثیر ماهواره بر هویتدینی جوانان شهر تهران، جامعهشناسی مطالعات جوانان، 7 (22)، 9-30. [link] سازمان مدیریت و برنامهریزی استان خراسانرضوی (1396)، سالنامه آماری استان خراسان رضوی[link]. ساکی، امیر. (1398). تأثیر برنامههای ماهواره بر سبکزندگی مردم استان مرکزی (شهر اراک)، مطالعات رسانهای، 14 (4)، 111-85. [link] شریف زاده، حکیمه السادات، میرمحمدتبار، سیداحمد، سهرابی، مریم. (1393). بررسی نقش استفاده از فناوریهای نوین (ماهواره و اینترنت) بر هویتدینی دانشآموزان، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 22 (23)، 103-125. [link] عاملی، سعیدرضا. (1383). جهانیشدنها: مفاهیم و نظریهها، ارغنون، 24، 1-58. [link] عبدالرحمانی، رضا. (1395). بررسی نقش کانال ماهوارهای فارسی زبان در افزایش گرایش دانشجویان دختر به مدهای آرایش و زیبایی (مورد مطالعه: دانشجویان دختر دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی تهران)، علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 10 (1)، 210-175. [link] عبداللهی، عبدالله. (1387). جهانی شدن، کلانشهرها و دگرگونی الگوهای توسعه شهری و روستایی (با تأملی بر گسترههای فقر و نابرابری شهری در کلانشهر مشهد)، رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد. غفاری، داریوش، صیدی، محمد سجاد، رضایی، خدیجه (1396). تأثیر ماهواره در بی ثباتی ازدواج، نقش واسطهای دینداری و نگرش مثبت نسبت به رابطه با جنس مخالف، پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 5 (8)، 9-21. [link] فتحی، حبیب الله، جعفری، علی. (1396). رابطه مصرف رسانهای با تغییر سبکزندگی (مورد-مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی)، مطالعات رسانههای نوین، 3 (9)، 221-255doi: 10.22054/cs.2017.11954.60. [link]. کاستلز، مانویل. (1380). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ (پایان هزاره)، ترجمه احد علیقلیان، افشین خاکباز، حسن چاوشیان، تهران: طرح نو. گلچین، مسعود، سخایی، ایوب، افشانی، علیرضا. (1391). مطالعه میزان و نوع استفاده از شبکههای ماهوارهای فارسی و مناسبات خانودگی در بین شهروندان تهرانی، شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، 14 (56)، 83-118 [link]. متقی، مریم، محمود مولائی کرمانی، بتول، (1395). تبیین جامعه شناختی برخی علل گرایش دانشجویان به ماهواره (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه پیام نور واحد کرمان)، جامعهشناسی سبکزندگی، 2 (6)، 169-135. [link] محمدپور، احمد، نقدی، اسدالله، نادرنژاد، بهزاد. (1389). تأثیر ماهواره بر هویتفرهنگی در کردستان ایران (مطالعه موردی دانشجویان کرد دانشگاه های سنندج)، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، 4، 131-156. [link] محمدی، فردین. (1396). تحلیل خوانش زنان از سریالهای ماهوارهای فارسی زبان مورد مطالعه زنان شهر سنندج، راهبرد فرهنگ، 10 (39)، 47-72. [link] ملائی، مریم، امیر، آرمین. (1399). خوانش مخاطبان زن از جنسیت و روابط جنسیتی در مجموعه ماهوارهای عروس استانبول، جامعهشناسی فرهنگ و هنر، 2 (2)، 32-1 . https://doi.org/10.34785/J016.2020.945 [link] doi: ملکی، مسلم. (1400). مؤلفههای پخش برنامههای ماهوارهای در حقوق بینالملل و اسلام، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 6 (1)، 202-175. [link] doi: 10.22091/csiw.2020.5332.1770 مهرپرور، سمانه. (1396). مردم نگاری مخاطبان زن سریال ماهوارهای عمر گل لاله، مطالعات رسانهای، 12 (39)، 83-101. [link] نیرومند، لیلا، لطیفی، سیدرضا. (1395). تأثیر میزان تماشای برنامههای ماهواره در سبکزندگی دختران نوجوان 15 الی 18 سال ناحیه 2 منطقه 6، مطالعات رسانهای، 10 (30)، 51-62. [link]. ویندال، سون، سیگنایزر، بنو و اولسون، جین. (1376). کاربرد نظریههای ارتباطات، تهران: ترجمه مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها، چاپ اول.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 306 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 264 |
||