تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 935 |
تعداد مقالات | 7,686 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,528,508 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,905,047 |
طریقت و تجارت؛کارکردهای تجاری نقشبندیه در دوره تیموری | ||
تاریخ اسلام و ایران | ||
مقاله 1، دوره 19، شماره 4، بهمن 1388، صفحه 1-40 اصل مقاله (278.85 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2014.748 | ||
نویسندگان | ||
فریدون الهیاری* 1؛ مرتضی نورائی2؛ علی رسولی3 | ||
1استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
3دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
این مقاله به بررسی رابطه ی میان طریقت نقشبندیه و فعالیتهای تجاری در عصر تیموریان (771-913ه.) می پردازد. توجه به اصول عقاید این طریقت، عوامل فکری زمینه ساز در فعالیتهای اقتصادی پیروان آن را روشن می کند. این عوامل را می توان در چهار مفهوم خلوت در انجمن (صحبت)، ذکر خفی، خدمت، و کار دسته بندی کرد. وجود تعالیم معطوف به فعالیت های اقتصادی در طریقت نقشبندیه سه پیامد مهم داشت؛ نخست رواج و نفوذ گسترده ی آن در میان کشاورزان و پیشه وران به عنوان مهمترین نیروهای تولیدی، دوم حمایت تیمور و فرزندانش از آن، و سوم تدوین نگرشی مثبت به ثروت و قدرت. این پیامدها هم نیروهای تولیدی و هم حمایت های سیاسی را در اختیار نقشبندیان گذاشت. رهبران طریقت بدینوسیله توانستند نفوذ معنوی و مادی خود را در ماوراءالنّهر و خراسان گسترش دهند. سرزمین ماوراءالنّهر خاستگاه دولت تیموری، خاستگاه و مرکز قدرت خواجگان نقشبندی، نقطه ی تلاقی راههای مختلف تجاری و از مراکز محوری جاده ی ابریشم بود. این موقعیت، به علاوه ی عوامل پیشین، نقشبندیان را در تجارت این دوره بسیار فعال نمود. فعالیتهای پردامنه ی تجاری نقشبندیان در این دوره، سه تأثیر مهم بر این طریقت گذاشت. اولاً طریقت نقشبندی در طول جاده ی ابریشم، در آسیای مرکزی و ترکستان شرقی تا مرزهای چین گسترش یافت، ثانیاً رهبران نقشبندی را به ثروت، مکنت و نفوذی رساند که تا آن زمان دنیاگرایی در میان طریقت های تصوف بی سابقه بود، این مسأله در اواخر قرن نهم، مباحث و مجادلاتی را، پیرامون رابطه ی طریقت با فعالیت های اقتصادی، موجب گردید. سومین پیامد، تأثیر مصیبت باری بود که بر رهبران طریقت نقشبندی در نیمه ی دوم قرن نهم و اوایل قرن دهم یعنی خاندان احرار، گذاشت. آنان در نتیجه ی بالا گرفتن نفوذ اقتصادی و پیوندهای وثیق با دولت تیموری، ناگزیر در سرنوشت نهایی این دولت نیز سهیم شدند، برخی از آنها از دم شمشیر ازبکان گذشتند و بازماندگانشان نیز آواره ی سرزمین های دیگر شدند. بررسی آغاز و پایان پیوند میان طریقت نقشبندی و تجارت در دوره ی تیموری، روایتی موردی از مسأله ی مهم چگونگی رابطه ی اقتصاد و طریقت در تاریخ ایران است | ||
کلیدواژهها | ||
نقشبندیان؛ تیموریان؛ تجارت؛ اوضاع اقتصادی؛ جاده ی ابریشم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Method and trade; commercial functions of Naqshbandiyya in the Timurid period | ||
نویسندگان [English] | ||
Fereydoon Allahyari1؛ Morteza Nouraei2؛ Ali Rasouli3 | ||
1Assistant Professor, Department of History, University of Isfahan | ||
2Associate Professor Department of History University of Isfahan | ||
3P.h.D Student History Isfahan Unuversity | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Naqshbandian, Timurids, Business, Economic situation, The Silk Road | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,827 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,058 |