پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 954 |
| تعداد مقالات | 7,829 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,088,550 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,271,011 |
معناشناسی عشق در بازخوانی متون عرفانی بر بنیان نظریۀ ربط | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 5، دوره 16، شماره 37، مرداد 1403، صفحه 135-165 اصل مقاله (541.81 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2023.44120.2480 | ||
| نویسنده | ||
| مینا بهنام* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر به بازکاوی معنای عشق در گذر از متون عرفانی می‌پردازد. نظریۀ ربط اسپربر و ویلسون که بنیادی زبانی دارد و در گروه مقولات کاربردشناسی شناختی قرار می‌گیرد، چارچوب نظری این پژوهش را شکل داده است. ماحصل این پژوهش نشان می‌دهد در بازخوانی متون عرفانی (بررسی موردی در یک غزل از دیوان حافظ) از منظر مخاطب، عشق، معنایی تجویزی و از پیش معین ندارد و در اصل پدیده‌ای متکثر است و ازآنجاکه بیان تجربه‌های متافیزیکی در حوزۀ عرفان چنان که عرفا گفته‌اند با کلمات و عبارات غیرممکن است، پیام عارف در قالب نظام متشکل از انگاره‌های بافتی به‌صورت تلویحی به مخاطب عرضه شده و همین مسئله سبب ایجاد تکثرات معنایی بیرون از جهان عرفان شده است. براساس نظریۀ ربط این تلویحات طیفی از اشارات قوی و ضعیف را شامل می‌شوند که خوانندۀ متن بسته به اطلاعات دانشنامه‌ای و داشته‌های حافظۀ بلندمدت و کوتاه‌مدت و نیز بافت ادراکی خود و موارد دیگر، آن‌ها را تفسیر می‌کند و هر زمان که انتظار وی از ربط پیام گوینده کافی به نظر برسد، دست از تلاش برمی‌دارد. علاوه‌بر آن با استفاده از پرسش‌نامه‌ای که بر مبنای نظریۀ ربط و اهمیت دلالت‌های بافتی بر روش فهم اکتشافی کلام تهیه شد عواملی همچون سن، جنس، تحصیلات، اعتقادات و... بررسی شد و نشان داد که برخی از این عوامل می‌تواند بر دریافت خواننده از عشق در بازخوانی متون عرفانی و جز آن اثرگذار باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نظریۀ ربط؛ عشق؛ متن عرفانی؛ تعین و تکثر معنا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The semantics of love in the review of mystical texts based on the Relevance theory | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mina Behnam | ||
| Assistant Professor , Department of Persian Language and Literature, Faculty of literature of Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This research examines the meaning of love on the basis of mystical texts. The theoretical basis of the study is the relevance theory of Sperber and Wilson. The result of this research shows that in the review of mystical texts (a case study of a sonnet from Hafez's Divan) from the audience's point of view, love has no prescribed and predetermined meaning and is in fact a multiple phenomenon And because of the impossibility of expressing metaphysical experiences in mysticism the mystics’s speech is implicitly presented to the audience in the form of textural patterns. And this is the reason for the emergence of multiple phenomena of semantics outside the world of mysticism. According to relevance theory, these implications comprise a series of strong and weak hints that the reader of the text interprets depending on the encyclopedic information and the contents of long-term and short-term memory, as well as on his own perceptual context and other cases, and whenever the listener's expectation of the relevance of the message seems sufficient, he abandons the attempt. In addition, using a questionnaire created on the basis of relevance theory and the importance of contextual implications for the method of exploratory comprehension of words, factors such as age, gender, education, beliefs, etc. were examined and it showed that some of these factors can affect the reader's perception of love is effective in rereading mystical texts and others. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Relevance theory, love, Mystical text, Determinism and multiple phenomenon | ||
| مراجع | ||
|
آقاگل‌زاده، فردوس. (1392). فرهنگ توصیفی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی. تهران: علمی و فرهنگی.
ابن‌عربی، محی‌الدین. (1395). فتوحات مکیه. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: مولی.
اسکیلئوس، اوله مارتین. (1393). درآمدی بر فلسفه و ادبیات. ترجمۀ محمد نبوی. تهران: آگه.
بامشادی، پارسا و دیگران. (1395). «بررسی معنـایی سـه حـرف اضافه... در کردی گورانی از دیدگاه شـناختی». جسـتارهای زبـانی. شمارۀ 4. صص80-59.
جم، بشیر. (1400). «بررسی گسترش معنا و بافت کاربردی واژه‌ها و عبارت‌های مذهبی در فارسی گفتاری بر پایۀ نظریۀ ربط». زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان. شمارۀ4. 81- 55.
خواجه عبدالله انصاری. (1349). رسایل. تصحیح وحید دستگردی. تهران: کتابفروشی فروغی.
ستوده‌نیا محمدرضا و مهدی حبیب‌اللهی. (1393). «نقش بافت درون‌زبانی در تفسیر آیات مشابه قرآنی». قرآن و حدیث. شمارۀ15. صص 88-55.
سلطانی، علی‌اصغر. (1387). قدرت، گفتمان و زبان، سازوکارهای قدرت در جمهوری اسلامی ایران. تهران نی.
شمس، مهدی و محمد مشکات. (1396). «نقدهایی بر نظریۀ معنا در فلسفۀ تحلیلی ادبیات». فلسفه. شمارۀ 2. صص 93- 61.
صفوی، کورش. (1392). «کدام معنی؟» . علم زبان. شمارۀ 1. 40-11.
عرفانی بیضایی، محمدجواد و نرجس کوچکی. (1401). «بررسی چگونگی دریافت معنای گوینده در استعاره براساس نظریۀ ربط در شعر قیصر امین‌پور». زبان شناخت. شمارۀ 1. صص379-355.
مقدمی، محمدتقی. (1390). «نظریۀ تحلیل گفتمان لاکلا و موف و نقد آن». معرفت فرهنگی و اجتماعی. شمارۀ2. صص124- 91.
مولوی، جلال الدین محمد. (1388). فیه‌مافیه. تصحیح توفیق سبحانی. تهران: پارسه.
نزهت، بهمن و دیگران. (1397). «سیر و تطور نظریۀ «عشق» در آرا و اندیشه‌های عرفانی‌ـ فلسفی روزبهان و ابن‌دبّاغ». متن پژوهی ادبی. شمارۀ 76. صص 37-32.یول، جرج. (1379). کاربردشناسی زبان. ترجمۀ محمد مهدیرجی و منوچهر توانگر. چاپ 4. تهران: سمت.
Grice, H. P. (1967). Logic and conversation: William James Lectures. Harvard. In studies in the way of words (1989) (pp.1-143). Cambridge, Mass: Harvard University Press. Grice, P. (1975). Logic and Conversation in Cole. Pp. 45-60. Nerlich Brigitte(1990). Change in Language. First published. London: Routledge Sperber, D., & Wilson, D. (1986). Relevance: communication and cognition. 2nd edition. Oxford: Blackwell. Sperber, D., & Wilson, D. (2002). Relevance theory. Handbook of pragmatics. Oxford: Blackwell. Wilson, D. and Sperber, D. (2004). Relevance theory. In L. Horn and G. Ward (eds) The Handbook of Pragmatics, pp. 607--32. Oxford: Blackwell. Wilson, D. and Sperber, D.(1994) Outline of Relevance Theory. Links & Letters 1, 85-106 Wilson, D. and Sperber, D. (2012) Meaning and Relevance. Cambridge University Press; First Edition . Wilson, D. & Carston, R. (2008), "Metaphor and the 'emergent property' problem": a relevance-theoretic approach. The Baltic International Yearbook of Cognition, Logic and Communication [Online], 3 (2007). http://www.thebalticyearbook.org/.
Abdullah Ansari, A (1970). Resala. Corrected by Dastgerdi, V. Tehran: Forugi (In Persian) Agha Gol Zadeh. F (2013). Descriptive Culture of Discourse Analysis and Pragmatics. Tehran: Elmi& Farhangi. (In Persian)Bamshadi P, Bamshadi J, Ansarian S (2016). “Semantic Analysis of Prepositions wæl, tɑ & ærɑ in Gurani Kurdish within the Cognitive Perspective”. Linguistic essays. No 7 (4) :59-80. (In Persian) Erfani Beyzaee, M & kuchaki, N (2022). “An Investigation of the Meaning of Speaker Meaning in Metaphor, Based on Riet's Theory in Kaiser Amin pour’s Poetry” . Language Studies, Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS) Biannual Journal, Vol. 13, No. 1, Spring and Summer 2022, 353-379. (In Persian) Grice, H. P. (1967). Logic and conversation: William James Lectures. Harvard. (In English) Hafez-e- Shirazi, Sh (1941). Divan. Corrected by Ghazvini, M. Tehran: Zovar. (In Persian) Ibn Arabi. M(2016). Al-Futuhat al-Makkiyya. Translated by Khajavi, M. Tehran: Mowla. (In Persian) Jam, B(2021). “Extension of the Meaning and Physical Context of Religious words and Expressions in Spoken Persian: A Relevance-Theoretic Analysis”. Zabanshenasi va Guyeshhaye Khorasan. No 4(13). Pp 55- 81. (In Persian) Moghaddami, M(2011). “Theory of Discourse Analysis by Lacla and Mouffe and its criticism” . Journal of Social Cultural Knowledge. (In Persian) Mowlavi, J(2009). Fihi Ma Fihi. Corrected by Sobhani, T. Tehran: Parse. (In Persian) Mozafari A ,Nozhat B ,Jabbarpour S(2018). “Quest and the development of the theory of "love" in the mystical and philosophical notions and thoughts of Roozbahan and Ibn al Dabbagh”. Literary Text Research . No 76(22). Pp 32-37. (In Persian) Nerlich Brigitte(1990). Change in Language. First published. London: Routledge (In English) le Martin, S(2020). Philosophy and Literature: An Introduction. Translated by Nabavi, M. Tehran: Agah . (In Persian) Safavi, K(2013). “Spatial Interpretation of the Left-Right and Front-Back Axes in Persian”. Language Science. No1(1). Pp 11-40. (In Persian) Shams, M& Meshkat, M(2020). “A Criticism of Theories of Meaning in Analytic Philosophy of Art”. Philosophy. No 2(45). Pp 61-93. (In Persian) Sotudeh neya, M& Habib Allahi, M(2014). “The Role of Intralingual Context inin the Explanation of Allegorical Verses”. pazhouhesh name-ye quran va hadith. No 15(8). Pp55-88.Soltani, A(2008). Power, discourse and language: mechanisms of power in the Islamic Republic of Iran. Tehran: Ney. (In Persian) Sperber, D., & Wilson, D. (1986). Relevance: communication and cognition. 2nd edition. Oxford: Blackwell. (In English) Sperber, D., & Wilson, D. (2002). Relevance theory. Handbook of pragmatics. Oxford: Blackwell. (In English) Wilson, D. and Sperber, D. (2004). Relevance theory. In L. Horn and G. Ward (eds). Oxford: Blackwell. (In English) Wilson, D. and Sperber, D.(1994) Outline of Relevance Theory. Links & Letters 1, 85-106. (In English) Wilson, D. and Sperber, D. (2012) Meaning and Relevance. Cambridge University Press. (In English) Youle, G(2000). Language and pragmatics. Translated by Raji, M& Tavangar, M. 4 Published, Tehran: Samt. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 187 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 246 |
||