تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 936 |
تعداد مقالات | 7,692 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,572,607 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,941,872 |
تحلیل دیداری خط کوفی و تزئینات کتیبه محرابی شکل عسکر مُکرم خوزستان | ||
جلوه هنر | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 خرداد 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jjh.2024.44551.2022 | ||
نویسنده | ||
منصور کلاه کج* | ||
عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
چکیده | ||
شهر تاریخی باستانی عسکر مُکرم خوزستان که بر اساس منابع مختلف از قرن سوم تا نهم هجری شهری آباد بوده، درمحدوده تلاقی دوشاخه از رودکارون و دز نزدیک به روستای بندقیر درمیانه جاده اهواز به شوشتر واقع شده است. بازماندههای این شهر تاریخی که وصف آن در ادامه خواهد آمد به شکل تپههای متعدد در دوسوی رودخانهی گرگر خودنمایی میکند. اخیراً در محل این شهر کتیبهای با خط کوفی تزئیندار به دست آمده که مبین وجهی دیگر از فرهنگ بصری ایرانی است. بر همین اساس، مسئله این پژوهش چیستی ساختار خط و تزئینات و عنصر نشانهای حاکم بر این کتیبه نویافته و جستجوی شواهدی برای زمان حدودی ساخت آن با توجه به دیگر کتیبههای محرابی ایران است. هدف: این پژوهش شناخت فرهنگ بصری ایرانی و بازنمایی سویههای دیگر این فرهنگ غنی است. رویکرد این پژوهش کیفی است که با تحلیل محتوی عناصر بصری آن، نتیجه ارائه میشود . دادههای این مقاله از طریق مطالعات کتابخانهای و میدانی و با مساعدت کارشناسانی از دو حوزه میراث فرهنگی و خوشنویسی جمعآوری شده است؛ با در نظرگیری تقسیمبندیهای چندگانه خط کوفی، با اتکاء به تقسیمبندی دوگانه، خوانشی و ترسیمی کتیبههای نوشتاری، براساس یافتههایاین مقاله، خط این کتیبه از نوع کوفی ترسیمی با دنبالههای تزئینی از نقوش در حروف و زمینه اثر است. در این اثر حروف الفبا وابستگی چندانی به نقوش تزئینی اطراف ندارد. در قسمتهای مختلف این کتیبه نقوش در فضاهای موجود و ممکن در پیوند بصری با خط ترسیم شده و خط آن در مرز میان خط کوفی مورق(برگدار) و مزهر(برگدار و گلدار)ارزیابی میشود. در بالای این کتیبه که به احتمال زیاد، کتیبه محرابی مزاری است؛ متمایز با سایرکتیبههای محرابی شکل، نوشتار بر عکس نوشته شده و اسماء جلاله نسبت به سایر حروف با تزئین بیشتری همراه بوده است. تمام شواهد بصری در خصوص مقطع زمانی شکلگیری این کتیبه،گواهیدهنده تعلق آن به زمانی نزدیک به قرون سوم تا ششم (ه.ق) است و نشانه تصویری چلیپای این کتیبه به سنت دیگر کتیبههای نوشتاری ایران به معنای وحدت تلقی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
خط کوفی؛ کتیبه سنگی؛ عسکرمُکرم شوشتر؛ تزئینات؛ خوزستان؛ کتیبه محرابی | ||
موضوعات | ||
هنرهای تجسمی و کاربردی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Visual analysis of the Kufic script and decorations of the Mehrabi-shaped Askar Mukram khozestanr inscription | ||
نویسندگان [English] | ||
Mansour Kolahkakj | ||
University Board Member, Shahid Chamran University Of Ahvaz | ||
چکیده [English] | ||
Visual analysis of the Kufic script and the decorations of the Askar Mokaram arch inscription in Shushtar, the ancient historical city of Askar Mokaram in Khuzestan, which according to various sources was a city from the 3rd to the 9th century AH, is located in the area of the bifurcation of the River Karun and Dez, near the village of Bandgir, in the middle of the Ahvaz-Shoshtar road. Is. The remains of this historical city, which will be described later, stand out in the form of numerous hills on both sides of the Gregar River. Recently, an inscription with decorated Kufic script was found in this city, which shows another facet of Iranian visual culture. Based on this, the problem of this research is what is the line structure and decorations and the symbolic element governing this new inscription and searching for evidence for the approximate time of its construction with regard to other Iranian altar inscriptions. Purpose: This research is to know Iranian visual culture and represent other strains of this rich culture. The approach of this research is qualitative, which results are presented by analyzing the content of its visual elements. The data of this article has been collected through library and field studies and with the assistance of experts from the two fields of cultural heritage and calligraphy; Considering the multiple divisions of the Kufic script, relying on the dual division, reading and drawing of the written inscriptions, based on the findings of this article, the script of this inscription is a drawing Kufic type with decorative sequences of motifs in the letters and the background of the work. In this work, the letters of the alphabet do not depend much on the surrounding decorative motifs. In different parts of this inscription, motifs are evaluated in the available and possible spaces in visual connection with the drawn line, and its line is evaluated on the border between the Kufi line of Mureq (leafy) and Mezhar (leafy and flowery). On the top of this inscription, which is most likely, the Mazari Mihrabi inscription; Different from other altar-shaped inscriptions, the writing is written on the reverse and the names of Jalalah are more decorated than other letters. All the visual evidences regarding the time period of the formation of this inscription testify that it belongs to a time close to the 3rd to 6th centuries (A.H.). | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Kufi script, stone inscription, Askar Mukarm Shushtar, decorations, Khuzestan, Mihrabi inscription | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 103 |