پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 956 |
| تعداد مقالات | 7,848 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,284,002 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,413,409 |
جزء وجه‌نمای «-ا» ، عضوی جدید از مجموعه وجه‌نماهای زبان فارسی | ||
| زبان پژوهی | ||
| مقاله 9، دوره 17، شماره 54، فروردین 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jlr.2024.46966.2430 | ||
| نویسنده | ||
| مرتضی دستلان* | ||
| گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| جزءهای وجه‌نما عناصر زبانی هستند که به همراه گفتمان‌نماها زیرمجموعه نشانگرهای کاربردشناختی قرار می‌گیرند اما برخلاف گفتمان‌نماها -که به ساختار یا صورت گفتمان می‌پردازند، تأثیری بر محتوای گزاره‌ای جمله ندارند و دارای حرکت آزادانه در جایگاه‌های مختلف جمله هستند- به شدت وابسته به محتوا و بافت-محورهستند، دامنه عملکرد آنها ثابت است، در معرض محدودیت‌های شدید نحوی قرار دارند و مهم‌تر از همه، به بیان مفاهیم ذهنی می‌پردازند. از جمله جزءهای وجه‌نمای فعال در زبان فارسی، عنصر «-ا» می‌باشد که بر مبنای چارچوب پیشنهادی لاینز (Lyons, 1977) در مورد وجه‌نماها، و در قالب یک تحقیق توصیفی مبنایی، به بررسی ماهیت و مفاهیم وجه‌نمایی حاصل از آن می‌پردازیم. داده‌های این پژوهش متعلق به سبک محاوره‌ای است و از گفتگوهای صورت گرفته میان گویشوران در تعاملات روزمره و موقعیت‌های اجتماعی مختلف گردآوری شده است. بررسی داده‌ها نشان می‌دهد این جزء وجه‌نما طیف وسیعی از مفاهیم وجه‌نمایی تکلیفی و معرفتی نظیر امر توأم با تأکید و تحکم، تقاضا، هشدار، تهدید، اعتراض، طعنه و گلایه، پیش‌بینی رویدادهای نامطلوب و تحذیر و ارزیابی توأم با شگفتی را ایفاد می‌نماید. همه این مفاهیم، متکی بر تعهد و موضع گوینده هستند؛ بنابراین گوینده-محور یا ذهنی می‌باشند. همچنین، دامنه عملکرد عنصر «-ا»، نه فعل یا جمله بلکه کل پاره‌گفتار می‌باشد به همین دلیل بطور ثابت در پایان پاره‌گفتار قرار می‌گیرد. مفاهیم وجه‌نمایی حاصل از عنصر «-ا»، شدیداً بافت-محور هستند و بافت کلام و موقعیت کاربرد، روی معانی آنها تأثیرگذار است. باتوجه به ویژگی‌های فوق، عنصر «-ا» یک جزء وجه‌نما قلمداد می‌گردد و در زمره وجه‌نماهای زبان فارسی قرار می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نشانگر کاربردشناختی؛ گفتمان‌نما؛ جزء وجه‌نمای «-ا»؛ وجه‌نمایی ذهنی؛ زبان فارسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Modal Particle "-ā", a New Member of Modal Elements in Persian Language | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Morteza Dastlan | ||
| Linguistics, Humanities, PNU University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Modal particles and discourse markers are both subsumable under the broad category of pragmatic markers. While discourse markers concern the structure or form of discourse, have no effect on propositional content and occur freely in different positions of the sentence, modal particles are highly content-dependent, have a fixed scope, are subject to heavy syntactic restrictions and most of all, introduce subjective notions. The element "-ā" is one of the active modal particles in Persian that on the basis of Lyons' (1977) proposed framework of modals and through a basic descriptive research, is brought under investigation to find out its notions and functions. The gathered data belong to colloquial style and are collected in informal situations from the casual conversations among ordinary speakers. The study reveals that this modal particle introduces a wide range of deontic and epistemic modal concepts like command, request, warning, threat, objection, sarcasm and complaint, predicting unfavorable circumstances and prohibition, and assessing a situation with astonishment. In all of these diverse concepts, the epistemic and deontic commitment of the speaker is illuminant; therefore these modal concepts are considered as speaker-oriented or subjective. The functional scope of the element "-ā" is neither the verb nor the sentence, but the whole utterance, therefore it occurs at the end of the utterance. It is also heavily context-dependent. Regarding the above facts, the element "-ā" is considered as a modal particle that fall in the category of modal elements of Persian language. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pragmatic Marker, Discourse Marker, Modal Particle "-ā", Subjective Modality, Persian Language | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 119 |
||