پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 916 |
| تعداد مقالات | 7,521 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,230,093 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,650,361 |
تجربۀ عرفانی در «موقعیت‌های مرزی» و بازتاب آن در مثنوی (مطالعۀ موردی حکایت‌های پیر چنگی و موسی و شبان) | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 20، تیر 1398، صفحه 51-78 اصل مقاله (698.36 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2020.28816.1855 | ||
| نویسنده | ||
| قدرت الله طاهری* | ||
| دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| در مطالعات اخیر، عرفان را به سه حوزۀ تجربۀ عرفانی، سلوک عرفانی و نظریۀ عرفانی تقسیم می‌کنند و دربارۀ تقدم و تأخر آن‌ها نسبت به یکدیگر، آرا و عقاید مختلفی وجود دارد. گاهی مبانی نظری را مقدم بر سلوک و تجربه می‌دانند و می‌گویند تا فرد از حیث معرفتی صاحب اطلاع نباشد، به سلوک عرفانی دست نمی‌زند تا از این طریق تجربۀ عرفانی را حاصل کند و گاه تجربه را بر هر دو حوزۀ دیگر مقدم می‌دارند. صرف‌نظر از این بحث، این مسئله که «تجربۀ عرفانی» در چه موقعیت و تحت چه شرایطی به سراغ شخص سالک می‌آید، موضوع مهمی بهشمار میرود. یکی از پاسخ‌های احتمالی به مسئلۀ مذکور این است که سالک هنگامی که در «موقعیت‌های مرزی» قرار میگیرد - یعنی در لحظات بحرانی اعم از عجز و ناتوانی وجودی، حیرانی حاصل از آگاهی نامعهود، احساس خلأ معرفتی و بی‌معنایی و... - با تمام وجود به‌سوی نیرویی مافوق بشری و طبیعی مایل می‌شود و در آن احوال، چیزی را درمی‌یابد که از آن به تجربۀ عرفانی تعبیر می‌شود. این تجربه غیر از شور و شعف و حیرانی، موجب صیرورت شخصیت سالک و تعالی معنوی او می‌شود. در این جستار، دو داستان تمثیلی- نمادین «پیر چنگی» و «موسی و شبان» را با محوریت تجربۀ عرفانی که شخصیت‌های اصلی آن‌ها در موقعیت‌های مرزی از سر می‌گذرانند، بررسی خواهیم کرد. در هر دو حکایت، شخصیت‌های اصلی (پیر چنگی و شبان) در موقعیتی مرزی و به‌واسطۀ شخصی دیگر، بهترتیب، عمر بن خطاب و موسی (ع)، وارد تجربه‌ای نامعهود می‌شوند و سلوک معنوی را تا عالی‌ترین مدارج طی می‌کنند. مولانا در هر دو حکایت، بر این امر تأکید می‌کند که شرط وصول به مقامات معنوی، چنانکه در تصوف رسمی بر آن پای می‌فشارند، آگاهی پیشینی (علم تصوف) و ازسرگذراندن سیروسلوک رسمی (ریاضت) نیست، بلکه خود را در معرض (موقعیت) معنا قراردادن و اغتنام فرصت‌های تکرارناشونده، مایۀ نجات معنوی انسان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات عرفانی؛ تجربۀ عرفانی؛ مثنوی معنوی؛ مولانا جلال‌الدین؛ پیر چنگی؛ موسی و شبان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Mystical Experience in “Boundary Situation” and Its Reflection in Mathnawi (A Case Study of the Anecdotes of Pir Changi and Moses and the Shepherd) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ghodrat Allah Taheri | ||
| Associate Professor of Languages and Literature Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| In recent studies, mysticism is divided into three realms: Mystical Experience, Mystical Practice, and Mystical Theory. There are conflicting opinions with regard to their precedence and antecedence. Some are of the opinion that theoretical principles precede mystical experiences and conduct believing that by the time the individual is not epistemologically informed, he does not approach mystical conduct to gain spiritual experience; others believe that experience precedes the two domains. Disregarding the argument, the situation and circumstances under which “mystical experience” comes about is a significant issue of. One possible answer to this query is that the seeker when placed in "Boundary Situation"—critical moments of inner feebleness, bewilderment caused by insight, senses of epistemological hollowness, futility and the like—is inclined to a supernatural force wholeheartedly, and in this situation fathoms what is called mystical experience. This experience, apart from the excitement and wonder, gives rise to the seeker's personality growth and spiritual excellence. In this essay, we will examine two allegorical-symbolic stories of "Pir Changi" and "Moses and the Shepherd", focusing on the mystical experience that their main characters passed through in boundary situations. In both anecdotes, the leading characters (Pir Chang and Shepherd), in a boundary situation, undergo a wonderful experience through other characters; respectively, Omar bin Khattab and Moses, and go through the spiritual path to the highest degree. In both anecdotes, Rumi insists that the condition of attaining spiritual authorities and positions is neither a-priori knowledge (Sufism) nor performing the formal conduct (austerity); rather placing oneself exposed to (in situation of) meaning and seizing the irreplaceable opportunities would be the key to spiritual salvation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mystical Literature, Mystical Experience, Mathnawi Ma’navi, Rumi, Anecdotes of Pir Changi, Moses and Shepherd | ||
| مراجع | ||
|
افلاکی، احمد. (1362). مناقب‌العارفین. تصحیح تحسین یازیجی. چ دوم. دنیای کتاب. تهران. باربور، ایان. (1374). علم و دین. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. مرکز نشر دانشگاهی. تهران. حقیقی، شهین و کاووس حسنلی. (1387). «بررسی ساختار غزل روایی از غزلیات شمس». فصلنامۀ کاوش‌نامه. س نهم، شمارۀ 17، صص 59-94. جمادی، سیاوش. (1392). زمینه‌ها و زمانۀ پدیدارشناسی. انتشارات ققنوس. تهران. جیمز، ویلیام. (1393). تنوع تجربه دینی. ترجمۀ حسین کیانی. چاپ دوم. انتشارات حکمت. تهران. ـــــــــــ . (1343). دین و روان. ترجمۀ مهدی قائنی. بنگاه ترجمه و نشر کتاب. تهران. رینه، توما. (1385). «اضطراب هستی». ترجمۀ چیترا رهبر. مجلۀ سمرقند. ش 13 و 14. صص 39-45. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1386الف). بحر در کوزه. چ دوازدهم. انتشارات علمی. تهران. ــــــــــــــــــــــ . (1386ب). نردبان شکسته. چ سوم. انتشارات سخن. تهران. سارتر، ژان پل. (1384). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر. ترجمۀ مصطفی رحیمی. انتشارات نیلوفر. تهران. ـــــــــــــ . (بی‌تا). هستی و نیستی. ترجمۀ عنایت‌الله شکیباپور. نسخۀ الکترونیکی. مؤسسۀ انتشارات شهریار. تهران. سپهسالار، فریدون بن احمد. (1378). رسالۀ سپهسالار. انتشارات اقبال. تهران. سروش، عبدالکریم. (1384). قمار عاشقانۀ شمس و مولانا. مؤسسۀ فرهنگی صراط. تهران. شمس تبریزی، شمس‌الدین محمد. (1377). مقالات شمس تبریزی. تصحیح و تعلیق محمدعلی موحد. چ دوم. انتشارات خوارزمی. تهران. طاهری، قدرتالله. (1395). «ماهیت زبان و محدودیت‌های آن در نظریۀ مولانا». فصلنامۀ پژوهشهای ادبی. س 13. شمارۀ 51. صص 61-86. ــــــــــــــ . (1392). روایت سر دلبران؛ بازجست تجربۀ زندگی و تجارب تاریخی مولانا در مثنوی. چ اول. انتشارات علمی. تهران. طلیعه‌بخش، منیره و علیرضا نیکویی. (1396). «معرفت و موقعیت‌های مرزی در مثنوی مولوی»، دوفصلنامۀ ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا. س نهم. شمارۀ 16. صص 83-116. فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1387). مولانا جلال‌الدین محمد مشهور به مولوی. چ سوم. انتشارات معین. تهران. کاپلستون، فریدریک. (1387). تاریخ فلسفه از فیشته تا نیچه. ترجمۀ داریوش آشوری. چ هفتم. انتشارات علمی و فرهنگی و سروش. تهران. کییرکگور، سورن. (1385). ترس و لرز. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان. چ پنجم. نشر نی. تهران. گادامر، هانس گئورگ. (1395). هرمنوتیک کلاسیک و فلسفی در مجموعۀ هرمنوتیک، زبان؛ شش جستار هرمنوتیک. ترجمۀ عبدالله امینی. چ اول. انتشارات پرسش. آبادان. گروندن، ژان. (1393). هرمنوتیک. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی. چ اول. انتشارات ماهی. تهران. مک‌کواری، جان. (1377). فلسفۀ وجودی. ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی. انتشارات هرمس. تهران. ـــــــــــــــ . (1396). مارتین هایدگر. ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی. انتشارات هرمس. تهران. ملکیان، مصطفی. (1387). مشتاقی و مهجوری. چ سوم. نشر نگاه معاصر. تهران. ـــــــــــــــ . (1388). درس‌گفتارهایی در روش‌شناسی مطالعات عرفانی. چ اول. انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. قم. مولانا، جلال‌الدین محمد. (1387). فیه ما فیه. با تصحیح و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر. چ دوم. انتشارات زوار. تهران. ـــــــــــــــــــــــ . (1387). غزلیات شمس تبریزی. مقدمه، گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی. چ سوم. انتشارات سخن. تهران. ـــــــــــــــــــــــ . (1393). مثنوی معنوی. تصحیح مجدد و ترجمۀ حسن لاهوتی. ج اول. چ اول. مرکز پژوهشهای میراث مکتوب. تهران. نصری، عبدالله. (1383). خدا و انسان در فلسفۀ یاسپرس. دفتر نشر فرهنگ اسلامی. تهران. وال، ژان. (1345). اندیشۀ هستی. ترجمۀ باقر پرهام. انتشارات کتابخانۀ طهوری. تهران. وارنوک، مری. (1396). اگزیستانسیالیسم. ترجمۀ حسین کاظمی یزدی. چ دوم. نشر ماهگون. تهران. یاسپرس، کارل. (1383). کورهراه خرد. ترجمۀ مهبد ایرانی‌طلب. چ دوم. نشر قطره. تهران. ــــــــــــــ . (1377). عالم در تفکر فلسفی. ترجمۀ محمد عبادیان. چ اول. نشر پرسش. تهران. References
Aflaki, Ahmad(1362) Mnaghebolarefin. Ed. By Tahsin Yziji. Donyaye ketab, Tehran
Barbour, Ian (1374) Science & Religious. Trans. By Bahaoddin kharramshahi, University publication center. Tehran
Copleston, Frederick (1387) History of Philosophy from Fichte to Nietzsche, Trans. By Daryoosh Ashoori, Elmi farhangi & Soroosh Publication, Tehran
Foroozanfar, Badiozzaman (1387) Rumi Jalaluddin Muhammad known as Rumi, Moeiin Publication, Tehran
Gadamer, Hans-Georg (1395) Classical and Philosophical Hermeneutics In the Hermeneutics Collection, Language, Six Hermeneutics Quotes, Trans. By Abdollah Amini, Porsesh Publication, Abadan
Grondin, Jean (1393) Hermeneutics, Trans. By Mohammad Reza Abolghasemi, Mahi Publication, Tehran
Haghighi, Shahin & Kawoos Hasanli (1387) “Investigating the structure of narrative sonnets from Divan Shams”Kavoshnama Quarterly, No 17 pp 59-94
Jamadi. Siyavash (1392)Aspects & Time of Phenomenology, Ghoghnoos publication, Tehran
James, William (1343)Religion & Psyche, Trans. Mahdi Ghaeni, Book Translation& Publication Center, Tehran
James, William (1393) Varieties of Religious Experience, Trans. By Hossin Kiyani. Hekmat Publication, Tehran
Jaspers, Karl (1377) The world in philosophical thinking, Trans. By Mohammad Ebadiyan, Porsesh Publication, Tehran
Jaspers, Karl (1383) The Far Road: An Introduction to Philosophy, Trans. By Mahbod Iranitalab, Mahgoon Publication, Tehran
Kierkegaard, Søren (1385) Fear and Trembling, Trans. By Abdolkarim Rashidiyan, Ney Publication, Tehran
Macquarrie, John (1377) Existentialism, Trans. By Mohammad Saeid Hanaii Kashani, Hermes Publication, Tehran
Macquarrie, John (1396) Martin Heidegger, Trans. By Mohammad Saeid Hanaii Kashani, Hermes Publication, Tehran
Magazine, No 13&14 pp. 39-45
Malekiyan, Mostafa (1387) Moahtaghi va Mahjoori, Negahe Moaser Publication, Tehran
Malekiyan, Mostafa (1388) Lectures on the Methodology of Mystical Studies, Adyan va Mazaheb University Publication, Qom
Mewlana, jalaloddin Mohammad (1387) Fihe ma Fihe, Ed. By Badiozzaman Foroozanfar, Zavvar Publication, Tehran
Mewlana, jalaloddin Mohammad (1387)Shams e Tabrizi's Sonnet, Ed. By Mohammd Reza Shfiei Kadkani, Sokhan Publication, Tehran
Mewlana, jalaloddin Mohammad(1393) Masnavi Manavi, Ed. By Hassan Lahooti, Written Heritage Research Center , Tehran
Nasri, Abdollah (1383) God and Man in Jasper's Philosophy, Islamic Culture Publication Office, Tehran
Rine, Toma (1385) Anxiety of Being, Trans. Chitra Rahbar, Samarghand
Sartre, Jean-Paul (?)Being and Nothingness, Trans. By Enayatallah Shakibapoor, Electronic version, Sharyar Publication Institute, Tehran
Sartre, Jean-Paul (1384) Existentialism, Trans. By Mostafa Rahimi, Niloofar Publication, Tehran
Shams e Tabrizi, Shamsoddin Mohammad (1377) Essays of Shams e Tabrizi, Ed. Mohammad Ali Movahhed, Kharazmi Publication, Tehran
Soroosh, Abdolkarim (1384) Lovely Gambling of Shams & Mewlana, Serat Cultural Institute, Tehran
Taheri, Ghodratallah (1392) Narration of of sweethearts's secret, Search of Rumi's life and historical experiences in Mathnawi , Elmi Publication, Tehran
Taheri, Ghodratallah (1395) “The nature of language and its limitations in Rumi's theory” Pajooheshhaye adabi Magazine, No. 51 pp 61-86
Taliehbakhsh, Manijeh & Alireza Nekooi, (1396) “Knowledge and Boundary Situations in Rumi's Masnavi”Azzahra Mystical literature Magazine, No. 16 pp 83-116
Wahl, Jean (1345) Thought of Existence, Trans. By Bagher Parham, Tahoori Publication, Tehran
Warnock, Helen Mary(1396) Existentialism, Trans. By Hossein Kazemi Yazdi , Mahgoon Publication, Tehran
Zarrinkoob, Abdolhossin (1386a) Bahr dar Kooze , Elmi Publication, Tehran
Zarrinkoob, Abdolhossin (1386b) Nardeban e Ahekaste, Sokhan Publication, Tehran
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 481 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 379 |
||