پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 916 |
| تعداد مقالات | 7,521 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,230,160 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,650,400 |
نخستین اختلاس بانک ملی ایران: زمینه‌های بین‌المللی و پیامدهای سیاسی‌قضایی آن بر حکومت پهلوی | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 5، دوره 33، شماره 59 - شماره پیاپی 149، آذر 1402، صفحه 115-137 اصل مقاله (465.6 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2021.32390.2292 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدمهدی فراغت* 1؛ مرتضی دهقان نژاد2؛ فریدون الهیاری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| خواستۀ ملت ایران برای تأسیس بانک ملی به‌منظور کاهش نفوذ سیاسی و اقتصادی بانک‌های خارجی در دورۀ پهلوی اول جامۀ عمل پوشید. در تأسیس این مؤسسه متخصصان آلمانی نقش پررنگی داشتند، ولی اختلاس دکتر لیندن بلانت (ریاست بانک) به وجهه و عملکرد بانک آسیب رساند. این مقاله با تکیه بر اسناد و منابع تاریخی با روش تاریخی، چگونگی تأثیر سازوکار رویدادهای بین‌المللی بر اولین اختلاس بانک ملی ایران را بررسی و دستاوردهای قضایی و سیاسی آن را برای دولت پهلوی اول بیان می‌کند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مدت زمان کوتاهی بعد از تأسیس بانک ملی، جهان گرفتار بزرگ‌ترین بحران اقتصادی شد. این امر همراه با کاهش ارزش پول ملی ایران و سقوط لیره استرلینگ زمینه‌های اختلاس هیئت مدیرۀ بانک را فراهم کرد. همچنین افزایش روابط بین‌المللی با تأسیس جامعۀ ملل موجب تلاش ایران برای نشان‌دادن مشروعیت نظام قضایی نوین ایران پس از لغو کاپیتولاسیون نزد افکار عمومی دنیا شد. برگزاری دادگاه اختلاس دستاورد تبلیغاتی مناسبی در این زمینه برای دولت ایران فراهم کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بانک ملی؛ لیندن بلانت؛ بحران اقتصادی دنیا؛ سیستم قضایی نوین ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The First Embezzlement of the National Bank of Iran: International Contexts and its Political-Judicial Consequences on the Pahlavi Government | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohamad Mehdi Faraghat1؛ Morteza Dehghanneghad2؛ Fereydoon Allahyari2 | ||
| 1PhD Student, History of Iran, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| 2Professor, History of Iran University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In order to reduce the political and economic influence of foreign banks, the Iranian people's demand for the establishment of the National Bank of Iran was implemented in the first Pahlavi period. German experts played an important role in its establishment, but the embezzlement of Dr. Linden Blatt (president of the bank) damaged the reputation and performance of this bank. This article examines the impact of international events on the first and most important embezzlement of National Bank Iran. The main question of this study is how international events have affected the embezzlement of Iran National Bank. The methodology of this article is descriptive-analytical and relies on classical documents that compare and analyze the history of Iran and the world on the above topic. Findings and results: The results of this study show that the world experienced the greatest economic crisis shortly after the establishment of the National Bank. Moreover, the devaluation of the Iranian national currency and the pound sterling at that time paved the way for the embezzlement of the bank by the board of directors. With the establishment of the League of Nations and the intensification of international relations, Iran also demonstrated the legitimacy of the new Iranian legal system, which became popular in the world after the abrogation of the capitulation. In this respect, the implementation of the embezzlement process was a good propaganda success for the Iranian government. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| National Bank, Lindenblatt, World Economic Crisis, New Iranian Sys | ||
| مراجع | ||
|
ابتهاج، ابوالحسن (۱۳۷۱) خاطرات ابوالحسن ابتهاج، جلد1، به‌کوششِ علیرضا عروضی، تهران: علمی.
استوارت، مایکل (۱۳۶۸) کینز و پس از کینز؛ مسائل اقتصادی سال‌های پس از جنگ، ترجمۀ عبدالرحمن صمدیه، تهران: فردوس.
اسماعیلی، علیرضا (۱۳۷۷) «اسنادی از توقیف روزنامه‌های پیکار و نهضت در برلین (۱۳۱۱-۱۳۰۹)»، گنجینۀ اسناد، (۲9و 30)، 38-14.
براون، ادوارد (۱۳۷۶) انقلاب مشروطیت ایران، ترجمۀ مهری قزوینی، تهران: کویر.
بلوشر، ویبرت (۱۳۶۳) سفرنامۀ بلوشر، ترجمۀ کیکاوس جهانداری، تهران: کویر.
پالمر، روبرت روزل (۱۳۸۶) تاریخ جهان نو، جلد۲، ترجمۀ ابوالقاسم طاهری، تهران: امیرکبیر.
تاریخچۀ سیسالۀ بانک ملی ایران (۱۳۳۸) تهران: انتشارات بانک ملی.
تایبتون (۱۳۷۶) تاریخ اقتصادی و اجتماعی اروپا، جلد اول ۱۹۳۹- 1890، ترجمۀ کریم پیرحیاتی، تهران: علمی و فرهنگی.
تفضلی، فریدون (۱۳۷۲) تاریخ عقاید اقتصادی؛ از افلاطون تا دورۀ معاصر، تهران: نی.
تقی‌زاده، سیدحسن (۱۳۷۹) زندگی طوفانی، تهران: فردوسی.
تنبروک، روبرت هرمان (۱۳۸۵) تاریخ آلمان، ترجمۀ محمد ظروفی، تهران: دانشگاه تهران.
دهباشی، علی (۱۳۸۰) زندگی سیاسی مظفر فیروز، تهران: سخن.
زرگر، علی‌اصغر (۱۳۷۲) روابط ایران و انگلیس در زمان رضاشاه، ترجمۀ کاوه بیات، تهران: پروین و معین.
سوداگر، محمدرضا (۱۳۵۷) رشد روابط سرمایه‌داری در ایران (دورۀ انتقالی ۱۳۴۰- 1304)، تهران: گلشن.
شجاعی دیوکلانی، سیدحسن؛ شعبانی، امامعلی (۱۳۹۰) «بحران اقتصادی ۱۹۲۹؛ پیامدها و واکنش‌ها در ایران»، مطالعات تاریخی و فرهنگی: پژوهش‌نامۀ انجمن ایرانی تاریخ، 2(8)، 67-47.
شیبانی، احمدعلی (۱۳۵۲) تاریخچۀ پیدایش و تحول بیمه، تهران: مدرسه.
شیخ‌الاسلامی، جواد (۱۳۶۷) «قضیۀ تمدید امتیاز نفت جنوب»، آینده، 51(2و1)، 25-13.
شیخ‌الاسلامی، جواد (۱۳۶۸) اسناد محرمانۀ وزارت خارجۀ بریتانیا دربارۀ قرارداد ۱۹۱۹ ایران و انگلیس، جلد۱، چاپ۲، تهران: کیهان.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا (۱۳۷۲) حقوق بین‌الملل عمومی، جلد۷، تهران: گنج دانش.
طاهر احمدی، محمود (۱۳۸۴) روابط ایران و شوروی در دورۀ رضاشاه، تهران: وزارت امور خارجه.
عاقلی، باقر (۱۳۷۱) تیمورتاش در صحنۀ سیاست ایران، تهران: جاویدان.
عیسوی، چارلز (۱۳۶۹) تاریخ اقتصادی ایران، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: گستره.
غلامی، شهرام و دیگران (۱۳۹۰) «قانون انحصار تجارت خارجی ایران ۱۳۰۹: زمینه‌ها، اهداف و پیامدها»، تاریخ اسلام و ایران، 21(11)، دانشگاه الزهرا (س)، 55-25.
غنی‌نژاد، موسی (۱۳۷۷) تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر، تهران: شمع.
فرگوسن، نیل (۱۳۹۶) برآمدن پول؛ تاریخ مالی جهان، چاپ۲، ترجمۀ شهلا طهماسبی و احمد محمدی، تهران: اختران.
فرمانفرماییان، منوچهر (۱۳۷۳) از تهران تا کاراکاس؛ نفت و سیاست در ایران، جلد ۱، تهران: تاریخ ایران.
فرمانفرماییان، منوچهر (۱۳۷۸) خون و نفت؛ خاطرات یک شاهزادۀ ایرانی، ترجمۀ مهدی حقیقت‌خواه، تهران: ققنوس.
فوران، جان (۱۳۷۷) مقاومت شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمۀ احمد تدین، تهران: رسا.
قاسلمو، اکبر (۱۳۹۱) «بازخوانی پروندۀ محاکمۀ لیندن بلات اولین رئیس بانک ملی ایران»، پیام بهارستانَ، 4(65)، 129-108.
کروئین، استفانی ( ۱۳۸۸) رضاشاه و شکل‌گیری ایران نوین؛ دولت و جامعه در زمان رضاشاه، ترجمۀ مرتضی ثابت‌فر، تهران: جامی
گالبرابت، جان کنت (۱۳۸۰) سیری در اقتصاد معاصر، ترجمۀ عباس و محسن‌‌قانع بصیری، تهران: فروزان.
متین دفتری، احمد (۱۳۷۱) خاطرات یک نخست وزیر؛ دکتر احمد متین دفتری، به‌کوششِ باقر عاقلی، تهران: علمی.
محبوبی اردکانی، حسین (۱۳۵۶) تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران، جلد۲، تهران: دانشگاه تهران.
موجانی، سیدعلی (۱۳۷۴) «ایران از جامعۀ ملل تا سازمان ملل متحد»، سیاست خارجی، (3)، 135-117.
میرمحمدصادقی، حسین (۱۳۸۵) جرایم علیه اموال و مالکیت، چاپ ۴۴، تهران: میزان.
نوازنی، بهرام (۱۳۶۹) عهدنامۀ مودّت ایران و شوروی، تهران: همراه.
نوری اسفندیاری، فتح الله (۱۳۹۱) رضاشاه در گذر تاریخ، تهران: البرز.
نهرو، جواهر لعل (۱۳۷۷) نگاهی به تاریخ جهان، جلد ۳، ترجمۀ محمود تفضلی، تهران: امیرکبیر.
والترز، اف، بی (۱۳۷۲) تاریخ جامعۀ ملل، ترجمۀ فریدون زندفرد، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
هایزباوم، اربک (۱۳۸۲) عصر نهایت‌ها، ترجمۀ حسن مرتضوی، تهران: آگه.
هایلبروز، رابرت (۱۳۹۳) بزرگان اقتصاد؛ زندگی، زمانه و عقاید فیلسوفان این جهانی، ترجمۀ احمد شها، تهران: فردوس.
هدایت، مخبرالسلطنه مهدی قلی (۱۳۴۴) خاطرات و خطرات، جلد ۲، تهران: زوار.
یادداشت‌های سیاسی ایران (۱۳۹۳) جلد ۹، ترجمۀ افشار امیری، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
اطاق تجارت (بهمن ۱۳۰۸) سال ۱، شمارۀ ۵.
اطاق تجارت (مهر 1310) سال 2، شمارۀ 24.
اطاق تجارت (مرداد 1311) سال 3، شمارۀ 42،
اطاق تجارت (آبان 1313) سال 5، شمارۀ 74،
اطاق تجارت (تیر 1314) سال 6، شمارۀ 114و 113.
اطاق تجارت (۱۵آذر ۱۳۱۱) سال ۴، شمارۀ ۵۲.
اطلاعات (10 مهر 1311) سال 7، شمارۀ 1719.
اطلاعات (۱۲آذر ۱۳۰۹) سال ۵، شمارۀ ۱۱۹۴.
اطلاعات (۹مهر ۱۳۱۲) سال ۸، شمارۀ ۲۰۱۱.
اطلاعات (۱۱ مهر ۱۳۱۲) سال ۸، شمارۀ ۲۰۱۳.
اطلاعات (۱۲ مهر ۱۳۱۲) سال ۸، شمارۀ ۲۰۱۴.
اطلاعات (19مهر 1312) سال 8، شمارۀ 2020.
اطلاعات (6 آبان 1312) سال 8، شمارۀ 2034.
اطلاعات (10 آبان 1312) سال 8، شمارۀ 2038.
اطلاعات (24مهر 1312) سال 8، شمارۀ 2024.
اطلاعات (26 فروردین 1312) سال 8، شمارۀ 2164.
تجارت (اسفند ۱۳۱۰) دورۀ سوم، شمارۀ ۲۹.
حبل‌المتین (29مهر1309) سال 38، شمارۀ 40-39.
عصر جدید (مرداد ۱۳۰۹) شمارۀ ۸۳، ۱.
قلم آزاد (۱۳۰۸) شمارۀ ۲.
گزارش سالیانۀ بانک ملی، سالنامۀ پارس (۱۳۱۱).
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما):
۲۴۰۰۱۰۱۵۵؛ ۱۷۰۱۷/۲۴۰؛ 24037187؛ 2406419؛ 240027302
اسنادی از ارز و انحصار تجارت خارجی در دورۀ رضاشاه (۱۳11-۱۳05) (۱۳۸۰)، به‌کوششِ احمد گل‌محمدی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
National Library and Documentation Organization of Iran (SAKMA): 240010155. [In Persian] National Library and Documentation Organization of Iran (SAKMA):17017/240. [In Persian] National Library and Documentation Organization of Iran (SAKMA):24037187. [In Persian] National Library and Documentation Organization of Iran (SAKMA):2406419. [In Persian] National Library and Documentation Organization of Iran (SAKMA):240027302[In Persian] Documents on currency and monopoly of foreign trade during the period of Reza Shah (1311-1305). (2001). (Ahmad Golmohammadi, Sorahigar), Tehran, Ministry of Culture and Islamic Guidance. [In Persian] Aqeli, Baqir (1992). Teimurtash in Iran's political scene. Tehran: ǰāvīdān. [In Persian] Blucher, Vibert. (1984). Bluesher's travelogue. (Kikaus Jahandari, translator). Tehran: Kavīr. [In Persian] Browne, Edward Granville. (1997). Iran's constitutional revolution. (Mehri Qazvini, translator). Tehran: Kavīr. [In Persian] Cronin, Stephanie.( 2008). The making of modern Iran: state and society under Riza shah 1921 - 1941, 2003. (Morteza Thabetfar, translator). Tehran: ǰāmī. [In Persian] Dehbashi, Ali. (2001). The political life of Muzaffar Firoz. Tehran: Soḵan. [In Persian] Farmanfarmayan, Manouchehr. (1994). From Tehran to Caracas (oil and politics in Iran). (first edition). Tehran: History of Iran. [In Persian] Farmanfarmayan, Manouchehr. (1999). Blood and oil (memoirs of an Iranian prince). (Mahdi Haqiqat Khah, translator). Tehran: Phoenix. [In Persian] Ferguson, Niall. (2017). The ascent of money : a financial history of the world. (second edition). (Shahla Tahmasebi and Ahmad Mohammadi, translators). Tehran: Aḵtarān. [In Persian] Foran, John. (1998). Fragile resistance: Social transformation in Iran from 1500 to the revolution. (Ahmad Tadayon: translator). Tehran: Rasā. [In Persian] Galbraith, John Kenneth. (2001). A journey through economic time : a firsthand view. (Abbas and Mohsen Qana Basiri, translators). Tehran: Forūzān. [In Persian] Ghaninejad, Musa. (1998). Modernism and development in contemporary Iran. Tehran: šam‘ Publishing. [In Persian] Hedāyat, Moḵber ul-Salṭaneh Mahdi Qolī. (1965). Memories and dangers. (c 2). Tehran: Zavār. [In Persian] Heilbroner, Robert L. (1984). Economists. The life, times and ideas of Ibn Jahani philosophers. (Ahmad Shaha, translator). Tehran: Ferdūs. [In Persian] Heisbaum, Erbek. (2003). The Age of Extremes: A History of the World, 1914-1991. (Hasan Mortazavi, translator). Tehran: Āgah. [In Persian] Ibtehaj, Abul Hassan. (1992). Memoirs of Abul Hasan Ibtahaj. (vol. 1). (Alireza Aruzi Kosheshgar). Tehran: ‘Elmī. [In Persian] Issawi, Charles Philip (1990). The Economic history of Iran 1800 - 1914. (Yaqub Ajand, translator). Tehran: Gostareh. [In Persian] Mahboubi Ardakani, Hossein. (1977). History of new civilization institutions in Iran. (second edition). Tehran: University of Tehran. [In Persian] Mateen Daftari, Ahmed. (1992). Memoirs of a Prime Minister (Dr. Ahmed Mateen Daftari). (Baqeraqli, editor). Tehran: Scientific. [In Persian] Mir Mohammad Sadeghi, Hossein. (2006). Crimes against property and ownership. (44th eddition). Tehran: Mīzān. [In Persian] Nazani, Bahram. (1990). Treaty between Iran and the Soviet Union. Tehran: Companion. [In Persian] Nehru, Jawaharlal. (1998). Glimpses of World History. (3th eddition). (Mahmoud Tafazoli, translator). Tehran: Amīr Kabīr. [In Persian] Nouri Esfandiari, Fathullah. (2012). Reza Shah in the passage of history. Tehran: Alborz. [In Persian] Palmer, Robert Roswell. (2007). A history of the modern world. (vol. 2). (Abolqasem Taheri, translator). Tehran: Amir Kabir. [In Persian] Political notes of Iran. (2014). (Vol. 9). (Barrel edit). (Afshar Amiri, translator). Tehran: Islamic Revolution Documentation Center. [In Persian] Shaibani, Ahmad Ali. (1973). The history of the origin and development of insurance. Tehran: School. [In Persian] Sheikh ul-Islami, Javad. (1989). Secret documents of the British Foreign Ministry about the 1919 agreement between Iran and England. (vol. 1). (second edition). Tehran: Keīhān. [In Persian] Sodagar, Mohammadreza. (1978). The growth of capitalist relations in Iran (1304-1340). Tehran: Golšan. [In Persian] Stewart, Michael. (1989). Keynes and After; Economic issues of the post-war years. (Abd al-Rahman Samadiyeh, translator). Tehran: Ferdūs. [In Persian] Tafazoli, Fereydoun. (1993). History of economic ideas; From Plato to the contemporary period. Tehran: Ney. [In Persian] Taghizadeh, Seyyed Hasan. (2000). A stormy life. Tehran: Ferdūsī. [In Persian] Taher Ahmadi, Mahmoud. (2005). Relations between Iran and the Soviet Union during the period of Reza Shah. Tehran: Ministry of Foreign Affairs. [In Persian] Tenbrock, Robert - Hermann (2006). Geschichte Deutschlands. (Mohammed Zaravi, translator). Tehran: University of Tehran. [In Persian] Thirty-year history of National Bank of Iran. (1959). Tehran: Bank Melli Publications. [In Persian] Tipton, Frank B (1997) An economic and social, history of Europe. The first volume, 1890-1939. (Karim Pirhayati, translator). Tehran: Scientific and Cultural. [In Persian] Walters, F, B. (1993). History of the community of nations. (Fereidoun Zandfard, translator). Tehran: Islamic Revolution Publications and Education. [In Persian] Zargar, Ali Asghar. (1993). Relations between Iran and England at the time of Reza Shah. (Kaveh Bayat, translator). Tehran: Parvīn and Mo‘īn. [In Persian] Ziyaei Bigdali, Mohammadreza. (1993). General International Law. (Vol. 7). Tehran: Ganǰ-e Dāneš. [In Persian] Ismaili, Alireza. (spring and summer 1998). "Documents of the Seizure of Pekār and Nehżat Newspapers in Berlin (1309-1311)". A treasure trove of documents. 27 and 30. [In Persian] Shojaee Divkolaeei, Seyyd Hasan; Shabani, Emam Ali. (2011). " 1929 ECONOMIC CRISIS; CONSEQUENCES AND REACTIONS IN IRAN". Historical and cultural studies: research paper of the Iranian History Association. Q2, No. 8. [In Persian] Sheikh ul-Islami, Javad. (April and May 1988). "The case of extension of South Oil Concessions". Ayande Magazine. 51. No. 2-1. [In Persian] Gholami, Shahram etal. (2011). " Iran’s Foreign Trade Monopoly Act of 1931: Backgrounds, Aims and Consequences". history of Islam and Iran. Q. 21. New period. No. 11. 95 in a row. Alzahra University. [In Persian] Ghaselmu, Akbar. (2012). "Rereading the trial case of Linden Blatt, the first head of the National Bank of Iran". Payam Baharestan, Q4, Spring 2011, No. 65. [In Persian] Mojani, Seyyed Ali. (Autumn 1995). "Iran from the League of Nations to the United Nations". Foreign Policy Quarterly, vol. 3. [In Persian] ‘Aṣr-e ǰadīd, No. 83, August 18, 1930. Annual report of Bank Melli, Pars Yearbook, 1932. Eṭelā‘āt, year 5, number 1194, 12 Azer 1930. Eṭelā‘āt, year 7, number 1719, 10 Mehr 1932. Eṭelā‘āt, year 8, number 2011, May 9, 1933. Eṭelā‘āt, year 8, number 2013, 11 Mehr 1933. Eṭelā‘āt, year 8, number 2014, 12 Mehr 1933. Eṭelā‘āt, year 8, number 2020, May 19, 2012. Eṭelā‘āt, year 8, number 2024, 24 Mehr 1933. Eṭelā‘āt, year 8, number 2034, November 6, 1933. Eṭelā‘āt, year 8, number 2038, November 10, 2012. Eṭelā‘āt, year 8, number 2164, April 26, 1933. Habal ul-Matīn, 29 Mehr 1930, p. 38, p. 39-40. Otāq-e Teǰārat, year 1, number 5, February 1929. Otāq-e Teǰārat, year 2, number 24, Mehr 1931. Otāq-e Teǰārat, year 3, number 42, August 1932 Otāq-e Teǰārat, year 4, number 52, 15 Azar 1932. Otāq-e Teǰārat, year 5, number 74, November 2013. Otāq-e Teǰārat, year 6, numbers 114 and 113, July 1935. Qlam-e Azād, number 2, 1929. Teǰārat, third volume, number 29, March 1931. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 544 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147 |
||