پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 962 |
| تعداد مقالات | 7,938 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,432,294 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,549,529 |
آرمان های سیاسیِ جامی و نجم الدین رازی در هفت اورنگ و مرصادالعباد | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 26، آبان 1400، صفحه 9-33 اصل مقاله (487.19 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2021.36374.2209 | ||
| نویسندگان | ||
| احسان سیّدمحرّمی1؛ حمیدرضا سلیمانیان* 2؛ عباس خیرآبادی2؛ محمود فیروزی مقدم2 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران | ||
| 2استادیار گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران | ||
| چکیده | ||
| این نوشتار در پی آن است تا با بررسی حکایتهای هفت اورنگ جامی (قرن 9 هجری) و نیز مرصادالعباد نجمالدین رازی (قرن 7 هجری)، به تبیین دیدگاه سیاسیِ این دو عارف شهیر بپردازد که عرفانی متفاوت با عرفانِ عارفانِ خانقاهنشین در پیش گرفته بودند. هرچند ورود به عرصۀ سیاست و پیوند با دربار از دیرباز محلی از اختلاف برای حکما و عرفا بوده است، عارفانی همچون عبدالرحمن جامی و نجمالدین رازی توصیههایی را برای بهبود اوضاع اجتماع ارائه دادهاند. آرمانهای سیاسی این دو عارف از چهار جهت قابل بررسی است: چگونگی برگزیدن پادشاه، دیانت و سیاست پادشاه، شیوۀ سامانبخشی به اوضاع مظلومان در جامعه، و انتقاد از راهکار حکومت برای کسب درآمد. این پژوهش که به روش توصیفی تدوین یافته، با ذکر نمونههایی شاخص از حکایتهای هفت اورنگ و با استناد به تعالیم نجمالدین رازی، در پی این است که آرمانهای سیاسی این دو عارف را که به لحاظ شرایط اجتماعی در دو دورۀ متفاوت میزیستهاند، بررسی کند تا تفاوت نقشآفرینی آنها و دلیل ورودشان به عرصۀ فعالیتهای سیاسی مشخص گردد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که به علّت شرایط اجتماعیِ متفاوت در این دو عصر، تفاوتهای بنیادی در اندیشۀ سیاسیِ این دو عارف قرنهای 7 و 9 هجری وجود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست؛ عرفان؛ جامی؛ نجم الدین رازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Political Ideals of Jami and Najm al- Din Razi in Haft Aurang and Mersad al-Ebad | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ehsan Seyyed Moharrami1؛ Hamid Reza Soleimanian2؛ Abbas Kheir Abadi2؛ Mahmoud Firouzi Moghaddam2 | ||
| 1PhD Candidate, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Torbat Heydariyeh, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Torbat Heydariyeh, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| This article seeks to explain the political views of two famous mystics holding different mystical views than those of Khanghah-Sufis, Jami (9th century AH) and Najm al- Din Razi (7th century AH), through the study of their anecdotes, Haft Aurang and Mursad al-Ebad. Although entering the realm of politics and affiliation with the court has long been a point of contention for intellectuals and mystics, mystics like Abd al-Rahman Jami and Najm al- Din Najmuddin Razi have provided advice for improving the state of the society. The political aspirations of these two mystics can be examined from four perspectives: how the king was elected, the religiosity and policies of the king, how the oppressed of the society were organized, and criticism levelled at the government's policy for earning money. This descriptive study, by citing representative examples from Hafte Aurang stories and quoting the teachings of Najm al- Din Najmuddin Razi, seeks to examine the political ideals of these two mystics, who lived in two different social conditions, so that the differences between the roles played by them and the reasons for their involvement in the political activities could be determined. The results of this study show that due to different social conditions in these two eras, there are fundamental differences in the political thoughts of these two mystics of the 7th and 9th centuries AH. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Politics, Mysticism, Jami, Najm al- Din Najmuddin Razi | ||
| مراجع | ||
|
منابع
قرآن کریم. ترجمۀ الهی قمشهای (1389). انتشارات گلی.
احرار، خواجه عبیدالله (1380). ملفوظات. تحریر عبدالاول نیشابوری. در مجموعه احوال و سخنان خواجه عبیدالله احرار. تصحیح عارف نوشاهی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ازکیا، مصطفی و علیرضا دربان آستانه (1382). روشهای کاربردی تحقیق. ج1. تهران: کیهان.
اسفزاری، معینالدین محمد (1339). روضاتالجنّات فی اوصاف مدینه هرات. با تصحیح و حواشی و تعلیقات محمّدکاظم امام. ج2. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
افصح زاد، اعلا خان (1378). نقد و بررسی آثار و شرح احوال جامی. با همکاری انستیتو شرقشناسی و میراث خطّی. زیر نظر دفتر نشر میراث مکتوب. چاپ اوّل. تهران: مرکز مطالعات ایرانی.
آقابخشی، علی و مینو افشاری راد (1383). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: نشر چاپار.
تهانوی، محمدعلیبنعلی (1996). کشاف اصطلاحات الفنون. ترجمۀ جورج زیناتی و عبدالله خالدی. چاپ اوّل. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
جاسمی، محمد و بهرام جاسمی (1358). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: انتشارات گوتنبرگ.
جامی، عبدالرحمن (1371). بهارستان. به تصحیح دکتر اسماعیل حاکمی. چاپ دوم. تهران: انتشارات اطلاعات.
جامی، نور الدین عبدالرحمن (1385). مثنوی هفت اورنگ. تصحیح مرتضی مدرّس گیلانی. چاپاوّل. تهران: انتشارات اهورا.
جعفری، محمّدتقی (1373). عرفان اسلامی. تهران: دانشگاه شریف.
درگاهی، محمود (1385). «جامی و جامعۀ او». پژوهشنامه ادب غنایی. سال چهارم. شمارۀ 7. صص 35-52.
دورانت، ویل (1370). لذّات فلسفه، ترجمۀ عبّاس زریاب خویی. چاپ ششم. تهران: سازمان انتشارات انقلاب اسلامی.
رازی، نجمالدین (1312). مرصادالعباد. به سعی و اهتمام حسینالحسینیالنّعمۀاللّهی. مطبعه مجلس.
راوندی، مرتضی (1382). تاریخ اجتماعی ایران. جلد چهارم. بخش اوّل و دوم. چاپ اوّل. تهران: انتشارات نگاه.
رحیمی، مهدی، احمد خواجه ایم و اعظم نگاریان (1398). «بررسی تطبیقی ادبیات سیاسی در گلستان سعدی، بهارستان جامی و پریشان قاآنی». دومین کنفرانس بین المللی مطالعات زبان، ادبیات، فرهنگ و تاریخ.
رضی، احمد (1386). «روش در تحقیقات ادبی ایران». پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا). دورۀ 1. شمارۀ 1. صص 129-141.
روشنضمیر، محمّدابراهیم و علی عربی آیسک (1398). «آرمان‌گرایی در عین واقع‌گرایی از منظر قرآن». آموزههای قرآنی. شمارۀ 29. صص 175-197.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1379). با کاروان حلّه. چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات علمی.
سروش، عبدالکریم (1378). بسط تجربه نبوی. تهران: نشر صراط.
شاه‌ملکی، رضا (1397). «سرچشمه‌های تصوف، سیاست و عرفان در آثار نجمالدین رازی و واکاوی اندیشۀ ایرانشهری در آن (با تاکید بر مرصاد العباد و مرموزات اسدی)». اوّلین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ایران: تهران.
شفق، اسماعیل و فروزان آزادبخت (1392).« بررسی «سلطانیّات» در مکتوبات مولوی و منشآت جامی. زبان و ادب فارسی. (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز). دورۀ 66. شمارۀ 227. صص 71-94.
شیرخانی، علی و جعفر ساسان (1395). «واکاوی وجوه تعاملی عرفان و سیاست در اندیشه‌های نجمالدین رازی». پژوهشهای سیاست اسلامی. دورۀ 4. شمارۀ10. صص 85-107.
صدقی، حسین (1380). «اندیشه‌های جامی در مثنوی‌های هفت اورنگ». نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی (تبریز). دورۀ 44. شمارۀ 179-178. صص 119-154.
صفا، ذبیح الله (1367). تاریخ ادبیات در ایران. ج4. چاپ هشتم. تهران: انتشارات فردوس.
صفری، جهانگیر و ابراهیم ظاهری (1389). «پیوند سیاست با عرفان در مرصاد العباد نجم رازی». مطالعات عرفانی. شمارۀ 12. صص99-120.
فتوحی تکانتپه، سوسن (1398). «مقایسه سبک شناختی نامه‌های جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی». فصلنامه زبان و ادب فارسی. دورۀ 11. شمارۀ 39. صص 139-164.
گروسه، رنه (1353). امپراطوری صحرا نوردان. ترجمۀ عبدالحسین میکده. چاپ اوّل. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مایل هروی، نجیب (1389). شیخ عبدالرحمن جامی. چاپ دوم. تهران: انتشارات طرح نو.
محمدی، برات و مریم حداد خانشان (1398). «تعالیم اخلاقی و آموزههای تربیتی در مثنوی سلسلهالذهب جامی». فصلنامه نقد، تحلیل و زیبایی‌شناسی متون. دورۀ 2. شمارۀ 1. صص134-152.
مولوی، جلالالدین محمدبنمحمد (1393). کلّیات شمس تبریزی. براساس نسخۀ تصحیح شدۀ بدیعالزمان فروزانفر. چاپ اوّل. تهران: انتشارات نیک فرجام.
میرجعفری، حسین (1395). تاریخ تحوّلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دورۀ تیموریان و ترکمانان. چاپ سیزدهم. دانشگاه اصفهان و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
نصیری، محمّد و محمد رودگر (1393). «گرایشهای شیعی کبرویه». پژوهشنامه تاریخ اسلام. دورۀ 1. شمارۀ 13. صص 113-145.
همایون کاتوزیان، محمّدعلی (1377). «فرّه ایزدی و حق الهی پادشاهان». ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی. دورۀ 12. شمارۀ 130-129. صص 4-19.
ولایتی، علی اکبر و سجاد محمدی (1390). نورالدین عبدالرحمن جامی. چاپ اوّل. تهران: انتشارات امیرکبیر.
Refrences Holy Quran. Translated by Elahi Ghomshei (2010). Goli Publications. Afsah zaad, A .(1999). Critique of Jami's works and biography. Edited by the Institute of Oriental Studies and Manuscript Heritage, under the auspices of the Miras -e- Maktoub Publishing Office. 1th ed. Tehran: Center for Iranian Studies. Aghabakhshi, A. and Afshari Rad, M. (2004). Culture of Political Science. Tehran: Chapar Publishing. Ahrar, O. (2001). Malfouzat. Written by Abdul Awal Neyshabouri, in the collection of moods and speeches of Khajeh Obaidullah Ahrar. Edited by A. Noshahi. Tehran: University Publishing Center. Asfzari, M. (1960). Rawzat al-Jannat in the descriptions of the city of Herat. Edited by M.K Imam. vol 2. Tehran: University of Tehran Press. Dargahi, Mahmoud. (2006). “Jami and his community”. Journal of Lyrical Literature. 4 (7). 35-52. Durant, W. (1991). The Pleasures of Philosophy. Translated by A. Zaryab Khoei. 6th ed. Tehran: Islamic Revolution Publishing Organization. Ezkia, M. and Astaneh darbban, A. (2003). Applied Research Methods. Vol 1. Tehran: Kayhan. Fotouhi Tekantape, S. (2019). “Comparing the cognitive style of Jami and Ghazali's letters in the political context of critical discourse analysis”. Persian Language and Literature Quarterly. 11(39). 139-164. Grosse, R. (1974). The Empire of the Steppes. Translated by A.H. Meykadeh. 1th ed. Tehran: Book Translation and Publishing Company. Homayoun Katozian, M.A. (1998). “Divine God and the Divine Right of Kings”. Monthly political-economic information. 12 (129-130). 4-19. Jafari, M.T. (1994). Islamic mysticism. Tehran: Sharif University. Jami, A.R. (1992). Baharestan. Edited by I. Hakemi. 2th ed. Tehran: Information Publications. Jami, A.R. (2006). Masnavi Haft Aurang. Edited by M. Modarres Gilani. 1th ed. Tehran: Ahura Publications. Jasemi, M. and Jasemi, B. (1979). Culture of Political Science. Tehran: Gutenberg Publications. Mayel Heravi, N. (2010). Sheikh Abdul Rahman jami. 2th ed. Tarh Now publications. Mirjafari, H. (2016). History of Political, Social, Economic and Cultural Developments in Iran During the Timurid and Turkmen Periods. 13th ed. Tehran and Isfahan: SAMT and Isfahan University. Mohammadi, B and Haddad Khanshan, M. (2019). “Ethical teachings and educational teachings in Masnavi of the Jami Dynasty”. Quarterly Journal of Critique, Analysis and Aesthetics of Texts. 1)2(. 152-134. Nasiri, M. and Roodgar, M. (2014). “Shiite Inclinations of Kubrawiyya”. Quarterly research journal of Islamic history. 1 (13). 113-145. Raazi, N. (1933). Mersad al-'Ebad. Edited by H. al-Husseyni's blessing. Majlis Press Rahimi, M and Khajehim, A and Negarian, A. (2019). “A Comparative Study of Political Literature in Golestan Saadi, Baharestan Jami and Parishan Qaani”. The Second International Conference on the Study of Language, Literature, Culture and History. Ravandi, M. (2003). Social History of Iran. Vol 4. Part 1 and 2. 1th ed. Tehran: Negah Publications. Razi, A. (2007). “Methodology in Literary Research in Iran”. Researches on mystical literature (Gowhar Guya). 1 (1). 129-141. Roushanzamir, M. and Arabi Ayask, A. (2019). “The Realistic Idealism from Quranic Point of View”. Quranic Doctrines. (29). 175-197. Rumi, J. M. (2014). Generalities of Shams Tabrizi, based on the corrected version of Badi'at al-Zaman Forouzanfar. 1th ed. Tehran: Nik Farjam Publications. Safa, Z. (1988). History of Literature in Iran. Vol 4. 8th ed. Tehran: Ferdows Publications. Safari, J and Zāheri, E. (2010). “The Links between Politics and Mysticism in Najm Rāzi’s Mersād al-Ebād”. s-erfani. 1 (12). 99-120 Sedghi, H. (2001). “Jami's thoughts in the masnavi of Haft Aurang”. Journal of faculty of letters and humanities (TABRIZ). 44 (178-179). 119-153. Shafagh, E and Azadbakht, F. (2013). “Consideration of Soltaniyyat in Mowlana's writings and Jaamis literary compsitions”. Journal of Persian Language & Literature (Former Journal of the Faculty of Literature, University of Tabriz). 66 (227). 71-94. Shah Maleki, R. (2019). “The sources of Sufism, politics and mysticism in the works of Najmuddin Razi and the analysis of Iranshahri thought in it (with Emphasis on Mersad Al-Ebad's Observations and Asadi's Mysteries)”. The First National Conference on Sustainable Development in Humanities and Cultural Studies of Iran. Tehran. Shirkhani, A. and Sasan, J. (2017). “Analyzing the Interactive Dimensions of Mysticism and Politics in the Thoughts of Najm al-Din Razi”. Islamic Politics Research. 4 (10). 85-107. Soroush, A.K. (1999). Expansion of Prophetic Experience. Tehran: Sarat Publishing. Tahanwi, M. A. (1996). Kashaf Istilahat al-funun. Translated by G. Zinati and A. Khaledi. 1th ed. Beirut: Lebanese School of Publishers. Velayati, A.A and Mohammadi, S. (2011). Nour Al-Din jami. 1th ed. Tehran: Amirkabir Publications. Zarrinkoob, A.H. (2000). Ba Karvan-e-Holleh. 12th ed. Tehran: Elmi Publications. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 726 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 417 |
||