پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 932 |
| تعداد مقالات | 7,652 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,494,813 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,886,308 |
جایگاه تحمل و تحمیل عقیده در روابط فکری و اجتماعی در سیره نظری پیامبر(ص) براساس کتب أربعه شیعه و صحاح ستّه | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 6، دوره 32، شماره 56 - شماره پیاپی 146، دی 1401، صفحه 143-171 اصل مقاله (521.53 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2023.42188.2719 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب میرزایی مهرآبادی1؛ علیمحمد ولوی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشکده ادبیات دانشگاه الزهراء، تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| «تحمل عقیده» راه حلی مناسب برای کاهش تعارضات در روابط انسان‌ها با یکدیگر است. در جوامع با ادیان و مذاهب متنوع و متکثر، اختلاف امری اجتناب‌ناپذیر است. مطالعۀ رابطه دین و تحمل نشان می‌دهد که ادیان غالباً به تحمل نکردن دین‌های دیگر گرایش دارند. بنابراین برخی متفکران غربی دین را عامل افزایش تحمیل عقیده می‌دانند. در این مقاله با روش تحلیل مضمون، الگوهای رفتاری مبتنی بر تحمل و تحمیل عقیده در روابط فکری و اجتماعی افراد با یکدیگر در سیره نظری پیامبر(ص) بررسی قرار گرفته تا مشخص شود که مضامین نهفته در سیرۀ پیامبر دربرگیرنده الگوهای تعصب‌آمیز رفتاری است که خشونت مذهبی را اشاعه می‌دهد؟ یا برعکس، الگوهای رفتار تحملی مبتنی بر مدارا را ترویج می‌کند؟ بررسی و تحلیل احادیث پیامبر(ص) در سطح شناسایی، کدگذاری و مضمون‌یابی بنا بر کتب اربعۀ شیعه و صحاح ستّه نشان می‌دهد که فراوانی احادیثی که مضمون آنها تحمل عقیدۀ دیگری است، نسبت به دسته دیگر که بر تحمیل عقیده دلالت دارد، بیشتر است. تحلیل احادیث تحمیلی نشان از آن دارد که این احادیث در زمانی خاص و معطوف به شرایط خاص تولید شده‌اند و باید با توجه به همان شرایط تفسیر شوند. بنابراین در سیره پیامبر(ص) بر رفق، مدارا و حلم در روابط انسان‌ها با یکدیگر به عنوان اصلی اساسی تأکید و از خرق، عنف و تعصب در دین و عقیده نهی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحمل و تحمیل عقیده؛ رفق؛ سیرۀ نبوی؛ صحاح ستّه؛ کتب أربعه؛ تحلیل مضمون | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The place of tolerance and intolerance of idea in intellectual and social relations in the narrations of the Prophet (pbuh) based on the books of the Shi'a Arba'a and Ṣaḥāḥ Sīta | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zeinab Mirzaei Mehrabadi1؛ Alimohammad Valavi2 | ||
| 1Ph.D. student of Islamic History of Department of History, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
| 2Professor of the Department of History, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| "Tolerance of ideas" is an appropriate solution to reduce conflicts in relations between people. In societies with a variety of religions, differences are inevitable. The study of the relationship between religion and tolerance has shown that religions often tend not to tolerate other religions. Therefore, some Western thinkers consider religious behavior patterns as factors that increase intolerance of ideas. In this article, using the method of thematic analysis, behavioral patterns based on tolerance and intolerance in interpersonal relationships are examined in the narrations of the Prophet (PBUH) to determine whether the hidden themes in the Prophet's hadiths include prejudiced behavioral patterns that spread religious violence or, on the contrary, promote tolerant behavioral patterns.The study and analysis of the hadiths of the Prophet (PBUH) at the level of identification, coding, and theme finding according to the books of the Shi'a Arba'a and Ṣaḥāḥ Sīta have shown that the frequency of the hadiths whose content is tolerance of the idea is greater than the other category indicating intolerance. The analysis of the intolerant hadiths shows that these hadiths were created at a certain time and were aimed at certain conditions and should be interpreted according to these conditions. Therefore, in the life of the Prophet (PBUH), tolerance was emphasized as a basic principle in the relations of people with each other, and violence and prejudice in religion and faith were prohibited. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Tolerance and intolerance of idea, Hadith of the Prophet, Ṣaḥāḥ Sīta, Books of the Shi'a Arba'a, Thematic analysis | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن‌کریم
- ابن‌فارس، احمد (1399ش)، معجم المقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، ج2، [بی‌جا]: دار الفکر.
- ابن‌ماجه، محمد [بی‌تا]، سنن ابن‌ماجه، تحقیق محمد فؤاد عبد‌الباقی، ج2، [بی‌جا]: دار إحیاء الکتب العربیة.
- ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1414ق)، لسان العرب، ج10، 12، بیروت: دار صادر.
- ابن‌هشام، ابومحمد عبدالملک [بی‌تا]، السیرة النبویة، تحقیق مصطفى السقا و ابراهیم الأبیارى و عبدالحفیظ شلبى، ج1، 2، 3، بیروت: دار المعرفة.
- أبی‌داود، حافظ (1395ق)، سنن أبی‌داود، تحقیق محمد محی‌الدین عبدالحمید، ج4، بیروت: المکتبة العصریة صیدا.
- الجزایری، عبدالرحمن‌بن محمد عوض (1424ق)، الفقه على المذاهب الأربعة، ج5، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- بخاری، محمدبن اسماعیل (1391ش)، صحیح بخاری، ترجمۀ عبدالعلی نور احرازی، ج1، 3، تربت جام: شیخ الاسلام احمد جام.
- بیرو، آلن (1375)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمۀ باقر ساروخانی، تهران: کیهان.
- ترمذی، محمدبن عیسی (1395ق)، سنن ترمذی، تحقیق أحمد محمد شاکر و دیگران، ج4، مصر: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفى البابی الحلبی.
- خمینی، روح‌الله (1382ش)، شرح حدیث «جنود عقل و جهل»، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى(س).
- داودی، محمد (پاییز1380ش)، «رفق و مدارای تربیتی در سیره معصومین»، حوزه و دانشگاه، شمارۀ 28، صص96-109.
- ری‌شهری، محمد [بی‌تا]، میزان الحکمه، ج4، [بی‌جا]: [بی‌نا].
- شفیعی مازندرانی، محمد (تابستان 1377)، «صحاح ستّه»، فصلنامه پیام حوزه، شمارۀ 18، صص1-10.
- شیخ صدوق، ابوجعفر محمد (1390ش)، من لایحضره الفقیه، تحقیق السید حسن الموسوی الخرسان، ج4، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- شیخ صدوق، ابوجعفر محمد (1378ش)، عیون أخبار الرضا، تهران: نشر جهان.
- شیخ طوسی، محمدبن حسن (1387ش)، المبسوط فی فقه الإمامیة، تحقیق محمدباقر بهبودی، ج7، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
- صدرحسینی، علیرضا (بهار 1385)، «درباره اعتبار روایات کتب چهارگانه حدیث شیعه»، نشریه مقالات و بررسی‌ها، سال سی‌ونهم، شمارۀ 79، صص101- 127.
- طباطبائی، سید محمدحسین (1417)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج19، قم: مکتبة النشر الإسلامی.
- طریحی، الشیخ فخرالدین (1362)، مجمع البحرین، ج5، تهران: مرتضوی.
- عبدالمحمدی، حسین و هادی اکبری (پاییز 1391)، «نقد و بررسی دیدگاه مستشرقان درباره اهداف غزوات و سرایای پیامبر از منظر اسناد تاریخی»، فصلنامه تاریخ اسلام، شمارۀ 3 (پیاپی 51)، صص7-40.
- عسکری، ابوهلال (1390ش)، فرهنگ واژگان مترادف، ترجمۀ مهـدی کاظمیان و زهرا رضاخواه، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- فیض کاشانی، محمدمحسن (1406)، الوافی، ج26، اصفهان: کتابخانه أمیرالمؤمنین على(ع).
- قراملکی، محمدحسن (پاییز 1381)، «ارتداد و پاسخ‌های متفاوت آن»، مجله علوم سیاسی، شمارۀ 18، صص61-92.
- مسلم‌بن حجاج قشیری (1393ش)، صحیح مسلم، ترجمۀ خالد ایوبی‌نیا، تصحیح حسین رستمی، ج1، 2، 3، 4، ارومیه: حسینی اصل.
- کلینی، محمدبن یعقوب (1411ق)، اصول کافی، ج2، 5، 8، بیروت: دار التعارف المطبوعات.
- محمدپور، احمد (1392ش)، روش تحقیق کیفی ضد روش، ج2، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
- مقدس اردبیلی، المحقق [بی‌تا]، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، تحقیق الشیخ مجتبى العراقی، ج13، [بی‌جا]: مؤسسة النشر الإسلامی.
- نجفی جواهری، شیخ محمدحسن (1362ش)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، تحقیق عباس قوچانی، ج41، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- نسائی، احمدبن شعیب (1421ق)، السنن الکبرى، حسن عبدالمنعم شلبی، ج3، 4، 8، 9، بیروت: مؤسسة الرسالة.
- هاشمی، سید حسین (پاییز 1382ش)، «نقد آرای کدیور درباره ادله شرعی ارتداد»، رواق اندیشه، شمارۀ 22، صص110-128.
- Braun, Virginia, Victoria Clarke, Nikki Hayfield, Gareth Terry (2019), Thematic analysis, Handbook of Research Methods in Health Social Sciences, Springer Nature Singapore Pte Ltd. - Burch-Brown, Joanna & William Baker (2016), “Religion and reducing prejudice”, Group Processes & Intergroup Relations, vol.19(6), pp.784-807. - Eisenstein, Marie A (2006), “Rethinking the Relationship between Religion and Political Tolerance in the US”, Political Behavior, 28(4), pp. 327-348. - Hoffman, Michael (2019), “Religion and tolerance of minority sects in the Arab world”, Journal of conflict resolution, Vol.64 (2-3), pp. 432-458. - Kamali, Mohammad Hashim (1997), Freedom of expression in Islam, Islamic Texts Society, Nd. - Roberts, Keith A (1990), Religion in Sociological perspective, California: wad worth publishing company. - Vernon, Richard, Samuel V. Laselva (1984), “Justifying Tolerance”, Canadian Journal of Political Science, Vol.17, No.1, pp. 3-23.
The Holy Quran Abdulmohammadi, Hossein and Hadi Akbari (autumn 2013), "An Investigation of Orientalists view Concerning the Objectives of the Great Prophets Qazavat* and Saraya* on the Basis of Historical Documents", Islamic History Quarterly, No. 3 (51 series), pp. 40-7. Abī Dāwoūd, Ḥ (2015 AH), Sonan, research by Mohammad Mohiuddin Abd al-Hamid, volume number 4, Beirut: Al-Maktabat ul-ʻAṣrīyah ṣeīda. Al-Jazaeri, A (1424 A.H.), Al-Fīqh Ala al-Maḏahīb al-ul-Arbaʻa, volume number 5, Beirut: Dār ul-Kotob ul-ʻElmīya. Askarī, A (1390), Dictionary of Synonyms, translated by Mehdi Kazemian and Zahra Rezakhah, Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies Research. Birou, Alain, 1375, Vocabulaire pratique des sciences sociales, translated by Bagher Sarokhani, Tehran: Keīhān. Boḵārī, M (2013), ṣaḥīḥ Boḵārī, translated by Abd al-Ali Noor Ahrazi, volumes 1 and 3, Torbat Jam: Sheīkh ul-Islam Aḥmad ǰām. Davodi, Mohammad (autumn 2018), "Friendship and educational tolerance in the life of innocents", Hoza and University, No. 28, pp. 109-96. Ebn Fārīs, A (1399), Al-Maqāʼīs ul-Loḡa, researched by Abdus Salam Mohammad Haroun, volume 2, [unplaced]: Dār ul-Fīkr. Ebn Hīšām, A [N.d], Sīrat ul-Nabawīya, researched by Mostafa Al-Saqqa, Ibrahim Al-Abiari and Abdul Hafiz Shalabi, volumes 1, 2, and 3, Beirut: Dār ul-Maʻrīfa. Ebn Māǰa, M, [n.d], Sonan, researched by Mohammad Fouad Abd al-Baqi, volume number 2, [unplaced]: Dār Eḥīyā ul-Kītāb ul-ʻArabīya. Ebn Manżūr, M (1414 AH), Līsān ul-ʻArab, vol. 10 and 12, Beirut: Dār ṣādīr. Feīż Kāšānī, M (1406), Al-Wāfī, volume 26, Isfahan: Library of Imam Amir al-Momineen Ali. Hashemi, Seyyed Hossein (autumn 2013), "Criticism of Kadivar's opinions about the religious evidence of apostasy", Rowaq Andiseh, No. 22, pp. 110-128. Khomeini, R (1382), šarḥ ul-Ḥadīṯ ǰonūd ʻAql va ǰahl", Qom: Institute for Organizing and Publishing the Works of Imam Khomeini. Koleīnī, M (1411 AH), Usūl Kāfī, vol. 2, 5 and 8, Beirut: Dār ul-Taʻārof al-Maṭbūʻāt. Mohammadpour, Ahmad (2012), Qualitative research method against method, volume number 2, Tehran: Sociologists Publications. Moqaddas Ardabīlī, M [Bita], Maǰmaʻ ul-Fāʻīdat ul-Borhān fī šarḥ Iršād ul-Azhān, research by Sheikh Mojtaba al-Iraqi, vol. 13, [unplaced]: Al-Nashr al-Islami Foundation. Moslīm b. Ḥaǰāǰ Qošeīrī (2013), ṣaḥīḥ Moslīm, translated by Khaled Ayubinia, corrected by Hossein Rostami, Volume 1, 2, 3 and 4, Urmia: Hosseini Asl. Najafi Javaheri, Sheikh Mohammad Hassan (1362), ǰawāhīr ul-Kalām, volume 41, researched by Abbas Qochani, Beirut: Dār Iḥīya ul-Taraṯ ul-ʻArabī. Nesaʼī, A (1421 AH), Al-Sonan Al-Kabīr, Hasan Abd al-Moneim Shalabi, volume 3, 4, 8 and 9, Beirut: Al-Rīsalah Foundation. Qaramaleki, Mohammad Hassan (Autumn 2011), "The article on apostasy and its different responses", Journal of Political Science, No. 18, pp. 61-92. Reishahri, Mohammad [N.d], Mīzān ul-Hīkma, volume number 4, [unplaced]. Sadr Hosseini, Alireza (Spring 2016), "Authenticity of traditions of the four books of shiite hadith", Maqalat wa Barrasiha, year 39, number 79, pp. 101-127. Shafiʻi Mazandarani, Mohammad (summer 1377), "ṣaḥāḥ Sītta", Payam Hozha Quarterly, No. 18, pp. 1-10. Sheīḵ ṣadoūq, A (1378), ʻOyūn Aḵbār ul-Rīża, Tehran: Naš-re ǰahān. Sheīḵ ṣadoūq, A (1390), Man La-Yaḥḏorah ul-Faqīh, research by Seyyed Hasan al-Mousavi al-Khorsan, volume 4, Tehran: Dār ul-Kītāb ul-Islamīyyah. Sheīḵ Ṭūsī, M (1387), Al-Mabsūt fī fīqh ul-Imamīya, research by Mohammad Baqer Behboudi, Volume 7, Tehran: Al-Maktabat ul-Mortażawīya. Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein (1417), Al-Mīzān fī Tafsīr al-Qur'an, Volume 19, Qom: Al-Nashar Islamic Library. Tīrmīḏī, M (1395 AH), Sonan Tīrmīḏī, research by Ahmad Muhammad Shakir and others, Volume 4, Mostafa al-Babi Al-Halabi Library and Publishing Company. Ṭoraīḥī, S (1362), Maǰmaʻ ul-Baḥreīn, volume 5, Tehran: Mortażavī.
- Braun, Virginia, Victoria Clarke, Nikki Hayfield, Gareth Terry (2019), Thematic analysis, Handbook of Research Methods in Health Social Sciences, Springer Nature Singapore Pte Ltd. - Burch-Brown, Joanna & William Baker (2016), “Religion and reducing prejudice”, Group Processes & Intergroup Relations, vol.19(6), pp.784-807. - Eisenstein, Marie A (2006), “Rethinking the Relationship between Religion and Political Tolerance in the US”, Political Behavior, 28(4), pp. 327-348. - Hoffman, Michael (2019), “Religion and tolerance of minority sects in the Arab world”, Journal of conflict resolution, Vol.64 (2-3), pp. 432-458. - Kamali, Mohammad Hashim (1997), Freedom of expression in Islam, Islamic Texts Society, Nd. - Roberts, Keith A (1990), Religion in Sociological perspective, California: wad worth publishing company. - Vernon, Richard, Samuel V. Laselva, “Justifying Tolerance”, Canadian Journal of Political Science, Vol. 17, No. 1, 1984, pp 3-23. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 174 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 164 |
||